Przejdź do zawartości

Gduńsk - rozeszłoscë midzë wersjama

Editëjë lënczi
Z Wikipedia
Przeglądaj historię interaktywnie
← Pòprzédnô edicëjôNôslédnô edicëjô →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Znakòwnik: rãczné copniãcé zjinaków
adamowicz to kurwa
Linijô 1: Linijô 1:
{{Gard-infobox||Gard=Gduńsk|dopełniacz=Gduńska|adjektiw_mask=gduńsczi|adjektiw_fem=gduńskô|céch=Òbrôzk:POL Gdańsk COA.svg|fana=Òbrôzk:POL Gdańsk flag.svg|karta=Òbrôzk:Pomorskie Gdańsk.png|wòjewództwò=pòmòrsczé|kréz=|grodzki=tak|rodzaj_gminy=miejska|gmina=|miejska=tak|bùrméster=Aleksandra Dulkiewicz|adres_um=Nowé Ògardë 8/12|kod_poczt_um=80-803|tel_um=|fax_um=|mail_um=|wiéchrzëzna=262,0|stopniN=54|minutN=22|stopniE=18|minutE=38|wysokość=|rok=2020|lëdztwò=471 525|gęstość=|aglomeracja=|czerënkòwi numer=(+48) 58|pòcztowi kòd=80-009 do 80-958|registracëjné tôfle=GD|TERYT=|SIMC=|www=http://www.gdansk.pl/|commons=Gdańsk}}
{{Gard-infobox||Gard=Gduńsk|dopełniacz=Gduńska|adjektiw_mask=gduńsczi|adjektiw_fem=gduńskô|céch=Òbrôzk:POL Gdańsk COA.svg|fana=Òbrôzk:POL Gdańsk flag.svg|karta=Òbrôzk:Pomorskie Gdańsk.png|wòjewództwò=pòmòrsczé|kréz=|grodzki=tak|rodzaj_gminy=miejska|gmina=|miejska=tak|bùrméster=Aleksandra Dulkiewicz|adres_um=Nowé Ògardë 8/12|kod_poczt_um=80-803|tel_um=|fax_um=|mail_um=|wiéchrzëzna=262,0|stopniN=54|minutN=22|stopniE=18|minutE=38|wysokość=|rok=2020|lëdztwò=471 525|gęstość=|aglomeracja=|czerënkòwi numer=(+48) 58|pòcztowi kòd=80-009 do 80-958|registracëjné tôfle=GD|TERYT=|SIMC=|www=http://www.gdansk.pl/|commons=Gdańsk}}


'''Gduńsk''', ''[[Klasiczni varianjt|kv]]. '''Gdúnjsk''''' ([[Pòlsczi jãzëk|pòl]]. ''Gdańsk'', [[Łacyńsczi jãzëk|łac]]. ''Gedania'' abò ''Dantiscum'', [[Miemiecczi jãzëk|miem]]. ''Danzig'', [[Néderlandzczi jãzëk|néderl]] ''Danswijk'') - je nôwikszim gardã ë historëczną stolëcą [[Pòrénkòwô Pòmòrskô|Pòrénkòwi Pòmòrsczi]] ôs [[Kaszëbi|kaszëbsczi miészëznë]]. Je pòłożony na pôłniowim sztrądze [[Bôłt]]u, przë ùbiedze rzeczi [[Wisła|Wisłë]]. Jegò pòrénkòwi part je na [[Wiselny Zëławë|Zëławach]] ë [[Wislónô Sztremlëzna|Wislóny Sztremlëznie]], a zôpadny na ùrzmach [[Kaszëbskô Wëżawa|Kaszëbsczi Wëżawë]]. Òd 1999-gò rokù Gduńsk mô sztatus gardu na prawach krézu ë je stolëcą [[Pòmòrsczé wòjewództwò|pòmòrsczégò wòjewództwa]]. Tu je Marszałkòwsczi Ùrząd Pòmòrsczégò Wòjewództwa.
'''Gduńsk''', ''[[Klasiczni varianjt|kv]]. '''Gdúnjsk''''' ([[Pòlsczi jãzëk|pòl]]. ''Gdańsk'', [[Łacyńsczi jãzëk|łac]]. ''Gedania'' abò ''Dantiscum'', [[Miemiecczi jãzëk|miem]]. ''Danzig'', [[Néderlandzczi jãzëk|néderl]] ''Danswijk'') - je nôwikszim gardã ë historëczną stolëcą [[Pòrénkòwô Pòmòrskô|Pòrénkòwi Pòmòrsczi]] ôs [[Kaszëbi|kaszëbsczi miészëznë]]. Je pòłożony na pôłniowim sztrądze [[Bôłt]]u, przë ùbiedze rzeczi [[Wisła|Wisłë]]. Jegò pòrénkòwi part je na [[Wiselny Zëławë|Zëławach]] ë [[Wislónô Sztremlëzna|Wislóny Sztremlëznie]], a zôpadny na ùrzmach [[Kaszëbskô Wëżawa|Kaszëbsczi Wëżawë]]. Òd 1999-gò rokù Gduńsk mô sztatus gardu na prawach krézu ë je stolëcą [[Pòmòrsczé wòjewództwò|pòmòrsczégò wòjewództwa]]. Tu je Marszałkòwsczi Ùrząd Pòmòrsczégò Wòjewództwa.adamowicz to kurwa


== Historëjô ==
== Historëjô ==

Wersëjô z 20:34, 26 ruj 2024

Gduńsk
Herb   Fana  
POL Gdańsk COA.svg POL Gdańsk flag.svg
Pòłożenié na karce
Spòdlowé pòdôwczi
Państwò Pòlskô
Wòjewództwò Pòmòrsczé wòjewództwò
Kréz Pòmòrsczé wòjewództwò
Wiéchrzëzna 266±1 kilometr kwadratowy
Pòłożenié: 54°22' nord. 18°38' pòr.
Lëdztwò (2020)
486 022
Czerënkòwi numer (+48) 58
Pòcztowi kòd 80-009 do 80-958
Registracëjné tôfle GD
Administracëjô
Bùrméster Aleksandra Dulkiewicz

Adresa:

Nowé Ògardë 8/12
80-803 Gduńsk

Domôcô starna gardu

Galerëjô gardu na Wikimedia Commons


Gduńsk, kv. Gdúnjsk (pòl. Gdańsk, łac. Gedania abò Dantiscum, miem. Danzig, néderl Danswijk) - je nôwikszim gardã ë historëczną stolëcą Pòrénkòwi Pòmòrsczi ôs kaszëbsczi miészëznë. Je pòłożony na pôłniowim sztrądze Bôłtu, przë ùbiedze rzeczi Wisłë. Jegò pòrénkòwi part je na Zëławach ë Wislóny Sztremlëznie, a zôpadny na ùrzmach Kaszëbsczi Wëżawë. Òd 1999-gò rokù Gduńsk mô sztatus gardu na prawach krézu ë je stolëcą pòmòrsczégò wòjewództwa. Tu je Marszałkòwsczi Ùrząd Pòmòrsczégò Wòjewództwa.adamowicz to kurwa

Historëjô

Gyddanyzc

Nôstarszi kaszëbsczé knédżi: Szymona Krofeja z 1586 rokù, jak téż Michôła Pontanusa z rokù 1643 bëłë wëdóné w Gduńskù. Bernard Zëchta m. jin. tu gôdôł z Kaszëbama zanim napisôł swój: Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej. Tu zaczãła dzejac "Solidarnosc”, a to stało sã pierszą kùglą lawinë nikwiący kòmùnizm w Eùropie, téż tu je stolëca eùropejsczégò miészëznowégò jãzëka - kaszëbsczégò. W strumiannikù 2011 rokù przë drogach do Gdùńska mógł pòtkac nôpis: „Gduńsk – stolëca Kaszëb wito”. W gduńsczich szkòłach téż mòże sã ùczëc kaszëbsczégò. W 2013 r. w szesc spòdlecznëch szkòłach ùczëło sã kaszëbsczégò jãzëka 143 dzecy. Òd dłëgszégò czasu (2017) tu są bilietë ZTM z kòmùnikatã w kaszëbsczim jãzëkù.


Ekònomijô

  • Bùdżetowé wzątczi (2004 plan): 1.157.854.849 zł
  • Bùdżetowé wëdôwczi (2004 plan): 1.097.405.739 zł

Gduńsk je nôwikszim mòrsczim pòrtã w Pòlsczi[1], hewò je téż wiôldżé latawiskò (Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy - kòd IATA: GDN, kòd ICAO: EPGD).

Słôwny lëdze

Stôrodôwnotë ë turistné atrakcëje

   Przédny Gard

   Stôri Gard

  • Kòscół swiãti Katarzënë
  • Kòscół swiãti Brigidë
  • Kòscół swiãtégò Bartłominia
  • Kòscół swiãtégò Jakùba
  • Kòscół swiãti Jelżbiétë
  • Rôtësz Starégò Gardu
  • Wiôldżi Młin

   Stôré Przedmiescé

  • kòscół swiãti Trójcë ë klôsztor pòfrancyszkańsczi
  • kòscół swiãtégò Piotra ë Pawła
  • Małô Kùstrzëca

   Òlëwô

  • Palast Òpatów
  • pòcystersczi klôsztór z kòscołã Swiãti Trójcë, NMP ë swiãtégò Bernata - Archikatédra gduńskô
  • kùzniô

   Gardowé brómë

   Jiné

Przësłowié: Nié òd razu Kraków zbùdowalë, ale Gduńsk òd razu zbùrzëlë.

Miona gardu w zdrojach

Jinsze miona gardu to téż: Gdańskò, Gdańsk, Gdôńsk, Gdąńskò. We zdrojach: Gyddanyzc 1000; Kdanzc 1148; Danzko 1180; Gdanzc 1188; Gdantz 1198 (kòpijô z XIII w.); Danzk, Gdanensis (adj.) 1209; Danzk 1209 (kòpijô z XIII w.), Danzc 1209 (kòpijô z XIII w.); Gdanizc kòl 1220; Dancek 1224, Danczk 1224, Gdanensis (adj.) 1224; Gedanensis (adj.) 1235, Gdancz 1235 (fals. z XIV w.); Gdansk 1235; Gdanzc 1238; Danzeke 1248; Danzk 1263; Danceke 1263; Gdanzke 1267; Dantzik 1268, Gedanck (3x) 1268; Gdansk 1268; Gedanensis (adj.) 1271; Danzceke (2x) 1272; Danczk 1279, Danense (adj.) 1279; Dancezc 1281; Gdanchek 1283 (kòpijô z XIII w.), Gdanchez 1283 (kòpijô z XIII w.); Danceke 1285; Gdanzeke 1285; Gedanensis (adj.) 1289, Gdancz 1289; Dantzk 1290, Gedanensis (adj.) 1290; Gdanzech 1291; Danzke 1292 (kòpijô z XVI w.), Dantzke 1292 (kòpijô z XVI w.), Danzig 1292 (kòpijô z XVI w.), Dantzig 1292 (kòpijô z XVI w.); Danzich 1294, Gdanensis (adj.) 1294; Gdantzik 1295; Gedansk 1298, Gdanensis (adj.) 1298; Dansk 1298; Gedanensy (adj.) 1298; Gedanensi (adj.) 1301; Gedani 1303; Gdansco 1310; Danzik 1310, Danzich 1310; Dancz 1323; Gdantczk 1325 (kòpijô z XV w.); Danth 1326–7; Gdans 1334 (kòpijô); Danzk 1342 (falsyfikat?); Danczc (1342, kòpijô z XV w.), Gdanczk (1342, kòpijô z XV w.), Gdanczc (1342, kòpijô z XV w.); zu Dantzke 1351 (kòpijô z XVII w.); zu Dantzigke 1357 (kòpijô), Dantzke 1357 (kòpijô); Danck kòl 1360; Danske 1387; Gdanczk 1434; Gdansk 1435; Gdansko 1457; Dantzigk 1471; w gdanszkv 1480; Gdana 1483; Gdanysk 1483; Gdanum 1510–29 ; Gdańsk 1565; do Gdańska 1565; Gedanum 1570; do Gdańska 1615; pode Gdańskiem 1615; Gedanensi (adj.) 1624; do Gdańska 1664; Danzig kòl 1790; Gdańsk, niem. Danzig 1881; Gdańsk, niem. Danzig 1951; Gdansk 1980; Gdąnsk, pòrébacku Gdunsk (Cenôwa); Gdônsk (Ramułt), Gdąnsk (Ramułt), Gdąńsk (Lorentz), Gdąńskò (Lorentz), Gdańsk (Lorentz), Gdańskò (Lorentz); Gduńskò (Rospond) 1984; Gdińsk (Zëchta), Gduńsk (Zëchta), Gdunsk (Zëchta), Gdóńsk (Zëchta).

Òbaczë téż

Commons
Commons
Òbôcz galerëjã na Wikimedia Commons:
Gduńsk

Lëteratura

  • L. Krzyżanowski: Gdańsk, Sopot, Gdynia. Przewodnik ("Sport i Turystyka", Warszawa 1970)
  • John Brown Mason, The Danzig Dilemma; a Study in Peacemaking by Compromise, 1946 [1]
  • G. Stone: Slav outposts in Central European history : the Wends, Sorbs and Kashubs, London, UK : Bloomsbury Academic, an imprint of Bloomsbury Publishing Plc, 2016, s. 289
  • Bernard Zëchta. Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, Ossolineum, Wrocław - Warszawa - Kraków 1967, tom I, s. XI

Bùtnowé lënczi


herb pòmòrsczégò wòjewództwa Pòmòrsczé wòjewództwò

Gardë na prawach krézu: Gduńsk | Gdiniô | Stôłpsk | Sopòt
Krézë: bëtowsczi | chònicczi | człuchòwsczi | dërszewsczi | gduńsczi | kartësczi | kòscérsczi | kwidzëńsczi | lãbòrsczi | malbòrsczi | nowòdwòrsczi | pùcczi | stôłpsczi | starogardzczi | sztumsczi | wejrowsczi


  1. ↑ http://www.gospodarkamorska.pl/Porty,Transport/raport---polskie-porty-morskie-w-pierwszym-p%C3%B3lroczu-2014-roku.html
Z "https://csb.wikipedia.org/w/index.php?title=Gduńsk&oldid=189736"