Wòlny Gard Gduńsk

Wòlny Gard Gduńsk Freie Stadt Danzig Fana Herb Mòtto: Nec Temere, Nec Timide Òficjalny jãzëk miemiecczi Stolëca Gduńsk Fòrma państwa repùblika Wiéchrzëzna % wòdë 1 966 km²  % Lëdztwò (1939) 415 000 Dëtk Gduńsczi Gùlden () Czasowô cona UTC +1 Nôrodné swiãto Himn Für Danzig (Dlô Gduńska)' Kòd DA Internet [[]] Telefón + Wòlny Gard Gduńsk Wòlny Gard Gduńsk (niem. Freie Stadt Danzig) bëł to w latach 1920-1939 samòstójny gard-państwò pòd òchroną Lidżi Nôrodów. We Gduńskù pòstãpny rôz òdrodzył sã młodokaszëbsczi Gryf z dodôwkã béł Gryf Kaszubski, chtërnégò redachtorzë w 1929 rokù ùrobilë Regionalné Zrzeszenié Kaszëbów w Kartuzach. Do dzysdzéń de iure Wòlny Gard Gduńsk nie òstôł zakùńczony. Ùsôdzenié państwa Pò I swiatowéj wòjnié w Wersalsczim Traktace pòstanowiono, że Gduńsk ë òkòliczne zemie ùrobią samòstójny krôj pòd protektoratã Lidżi Nôrodów. Wòlny Gard Gduńsk pòstôł 15 smùtana 1920 wedle pòstanowień Wersalsczégò Traktu art. 100-108. Sprôwné pòdzelenie Wedle art. 67 ë 68 Kònstitucji WGG Wòlny Gard dzélił sã na 5 krézów ë 267 gmin. Gardczi Krézë: Gduńsk Sopòt Zemsczi Krézë: Gduńsczé Wëżawë Gduńsczé Niżawë Wiôldżé Żëławë (st. Nowi Dwór) Lëdztwò Pòd kùńc bëtnotë państwa w Wòlnym Gardze mieszkało 415 000. Miemcë ~ 90% Kaszëbi ~ 7% Pòlochë ~ 3% Kaszëbi w wikszoscë mieszkali w zôpôdném parce krézu Wëżawë (np. Matarniô, Klëkòwò) Pòlochë w wikszoscë mieszkali na pôłniu przë grańcë z Pòlską ë w dzélu Gdùńska Polenhof. Jãzëczi Òficjalnym jãzëkã bëł miemiecczi ë dlô kontaktów z pòlskojãzëcznym lëdztwém (de facto téż z Kaszëbama) bëł pòlsczi art. 4 Kònstiucji WGG. W Gduńskù ùżiwôny bëł téż dialekt dolnomiemiecczégò Danziger Missingsch bãdący miksã wielu jãzëków ùżiwanëch w Gduńsku m.jin. kaszëbsczégò, miemiecczégò, anielsczégò ëtp. Wësoczi przedstôwcowie Lidżi Nôrodów w Gduńskù: 1920 - 1920 – Reginald Tower 1920 - 1920 – Edward Lisle Strutt 1920 - 1921 – Bernardo Attolico 1921 - 1923 – Richard Haking 1923 - 1926 – Mervyn MacDonnell 1926 - 1929 – Joost Adriaan van Hamel 1929 - 1932 – Manfredo Gravina 1932 - 1934 – Helmer Rosting 1934 - 1937 – Seán Lester 1937 - 1939 – Carl Jakob Burckhardt Lëteratura J. Borzyszkowski, J. Mordawski, J. Treder: Historia, geografia, język i piśmiennictwo Kaszubów; J. Bòrzëszkòwsczi, J. Mòrdawsczi, J. Tréder: Historia, geògrafia, jãzëk i pismienizna Kaszëbów, Wëdowizna M. Rôżok przë wespółrobòce z Institutã Kaszëbsczim, Gduńsk 1999, s. 59. Bùtnowé lënczi 20 gùldów 1 gùlda z 1923 rokù Kònstitucëjô Wòlnégò Gardu Gduńska Art. 14