Przejdź do zawartości

Repùblika Kòreji

Z Wikipedia
대한민국
大韓民國
Daehan Minguk

Repùblika Kòreji
Fana Pôłniowi Kòreji Céch Pôłniowi Kòreji
ò fanie ò céchù
Mòtto: 널리 인간세상을 이롭게 하라 (홍익인간)
(Przëniesc zwësk wszëtczim lëdzom)
Pòłożenié Pôłniowi Kòreji
Òficjalny jãzëkkòrejańsczi
StolëcaSeul
Fòrma państwademokracëjô
Przédnik krajuPrezident Lee Jae-myung
Szef krajuPremiér Kim Min-seok
Wiéchrzëzna
 - całownô
 - westrzódlądowe wòdë
107. na swiece
99 274 km²
0,3%
Lëdztwò
 - całkowita (2006)
 - gãscëzna lëdzy
24. na swiece
48 920 00
492,8 sztatur/km²
Dëtkòwô jednotapôłniowòkòrejańsczi won (KRW)
Czasowô conaUTC +9
HimnAegukka (Piésniô miłotë do tatczëznë)
Kòd ISO 3166KR
Jinternet.kr
Aùtowi kòdROK
Telefónowi kòd+82

Repùblika Kòreji (kòr. 대한민국, hanja 大韓民國, MCR. Taehan Min'guk, skr. 한국; 韓國; Han'guk, Pôłniowô Kòreja, ùczëjë apartną wëmòwã) – państwò w Azëji, pôłniowim dzélu Kòrejańsczégò Półòstrowa, jaczé pòwsta pò II swiatowi wòjnie na òbéńdze zajëmniãti przez wòjska USA. Pôłniowô Kòreja òficjalnie mô pretensëje do całowny òbéńdë Kòreji.

Pòd kùńc II swiatowi wòjnë, amerikańsczé ë sowiecczé wòjska òkùpòwôłe pôłniowi ë nordowi partë Kòreji, dzéląc midze sebie półòstrów zdłużą 38 równoleżnika. Nimò òbiecënkù jednegò ë zrzeszonégò kòrejańsczégò państwa, doprowadzële do pòwstania dwóch apartnëch rządów: kòmùnistny nordë ë demòkratnegò pôłnia. Rusczé zarôzkù ùsôdzelë Kim Il-Sunga jakno prémierã Nordowi Kòreji. Wiele Kòrejanów chcało nôrodnegò wëlowaniô przédnika całownégò państwa, kòmùnistë òdcësnële to rzãdanié ë nie ùmòżebile to blokùjąc greńce Nordowi Kòreji. W demòkratny wëbiérkù przédnikã w Pôłniowi Kòreji òstôł Syngman Rhee. Repùblika Kòreji òsta jedinym rządã Kòreji, jaczé zaaprobòwôła w tim czase Òrganizacëjô Zrzëszonëch Nôrodów.

Pôłniowô Kòreja je repùbliką. Kònstitucëjô państwa òsta ùchwalonô w rokù 1988. Ùstawodôwcza wëszëzna przënôlégô do Nôrodnégò Zgromadzeniô. Głową państwa je prezydenta, welowóny w wòlnych wëbòrach. Wëkònawczą wëszëznã mô rząd z premiérã, chtëren je pòwòłiwóny bez prezydenta.

Partijnô systema

[edicëjô | editëjë zdrój]

Wielopartijnô systema, nôwikszi cësk mają: Nôrodny Kòngres na rzecz Nowi Pòliticzi (zał. 1995), Wielgô Nôrodnô Partëjô (zał 1990, terné miono òd 1997) a téż Zrzeszenii Liberalni Demòkratowie (zał. 1995).

Ùrzãdny pòdzélk

[edicëjô | editëjë zdrój]
Pòdzélk Pôłniowi Kòreji

Pôłniowô Kòreja pòdzélonô je na òsmë prowincëjów, jedną specjalną aùtonomiową prowincëjã, szesc metropòlijów ë jeden gard na specjalnëch prawach.

MionoHangeulHanja
Gard na specjalnëch prawach (Teukbyeolsi)
1Seul서울특별시서울特別市
Metropòlijowi gardë (Gwangyeoksi)
2Busan부산광역시釜山廣域市
3Daegu대구광역시大邱廣域市
4Incheon인천광역시仁川廣域市
5Gwangju광주광역시光州廣域市
6Daejeon대전광역시大田廣域市
7Ulsan울산광역시蔚山廣域市
Prowincëje
8Gyeonggi-do경기도京畿道
9Gangwon-do강원도江原道
10Chungcheongbuk-do충청북도忠淸北道
11Chungcheongnam-do충청남도忠淸南道
12Jeollabuk-do전라북도全羅北道
13Jeollanam-do전라남도全羅南道
14Gyeongsangbuk-do경상북도慶尙北道
15Gyeongsangnam-do경상남도慶尙南道
Specjalnô aùtonomiowô prowincëjô (Teukbyeoljachi-do)
16Jeju제주특별자치도濟州特別自治道


To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.


Państwa w Azëji
Afganistón | Armenijô | Azerbejdżan | Bahrajn | Bangladesz | Bhutan | Myanmar (dôwni Birma) | Brunejô | Chinë | Cyper | Filipinë | Grëzóńskô | Indie | Iran | Irak | Izrael | Japòńskô | Jemen | Jindonezjô | Jordaniô | Kambòdżô | Katar | Kazachstan | Kirgistan | Półniowò Kòreja | Nordowô Kòreja | Kùwejt | Laòs | Liban | Malediwë | Malezjô | Mòngolskô | Nepal | Òman | Pakistan | Ruskô | Saudëjskô Arabijô | Singapùr | Sri Lanka | Syrëjô | Tadżikistan | Tajlandiô | Tajwan | Pòrënkòwi Timor | Tëreckô | Turkmenistan | Ùzbekistan | Wietnam | Zjednóné Arabsczie Emiratë
Zanôléżné teritoria: Palestinskô | Makaù | Tibet
Nëuznoné teritoria: Kurdistón | Nordowy Cyper
Teritoria państwów butén Azëji: Austr: Òstrów Gòdów ë Kòkòsowe Òstrowë | Egipt: Synaj | Greckô: òstrowë Sporadë, Chijos ë Lesbos