Jan Paweł II

Z Wikipedia
Papiéż na latawiskù w Gdini11 czerwińca 1987
Herb
Papiéż i prezydent Zjednónëch Krajów Americzi
Pomnik Papiéża Jana Pawła II w Gduńskù
Pomnik Papiéża Jana Pawła II w Gdini
Pomnik w Gduńskù

Papiéż Jón Paweł II - z pòczątkù pò pòlskù: Karol Józef Wojtyła - (ùr. 18 maja 1920 we Wadowicach kòl Krakòwa – ùm. 2 łżëkwiata 2005 w Watikanie) to je swiãti rzimskò-katolëcczégò Kòscoła. Papiéż (16 rujana 1978 – 2 łżekwiôta 2005). Ju za knôpiczëch lat ùmerlë Mù mëmka ë brat. Mieszkôł z òjcã, chtëren béł czedës òficérã. W 1938 rokù zdôł maturã. Zarô pò pòtemù przenieslë sã z òjcem do Krakòwa. Béł tu tedë sztudérą pòlonisticzi. W Krakòwie òni z òjcem bële jak wëbùchła II swiatowi wòjna. W 1941 rokù pò dłudżi chòrobie ùmarł jegò òjc - téż Karol. Dali w wòjnie Òn nié mógł sztudérowac. W 1941 rokù béł wespółzałóżcą Rapsodicznégò Téatru w Krakòwie. Òb czas òkùpacëji robił jakno robòtnik w firmie Solvay. W 1942 rokù wstąpił do kònspiracëjny Dëchòwny Seminarëji. W 1946 rokù béł wëswiãcony na ksãdza. Pózni sztudérowôł w Rzimie. Tam rëchtowôł téż swój dokôz doktórsczi na temã: Questio de fide apud sanctum Ioannem de Cruce. Jak Òn przëjachôł do Pòlsczi òd 1948 rokù béł wikarim we wsë Niegowic, a pòtemù w Krakòwie. W 1953 ròkù robił habilitacjã na Wëdzélu Teòlogicznym Ùniwersitetu Jagiellońsczégò. Czej miôł 38 lat dostôł biskùpié swiãcenia. Ju w 1963 rokù òstôł arcëbiskùpã krakòwsczim, a w 1967 kardinôlą. Brôł baro aktiwny ùdzél w Sobòrze Watikańsczim II.

Òd samégò pòczątkù pòntifikatu (16. rujana 1978 rokù) òczarzëł swiat swòją prostotą, òtemkłoscą ë wiesołoscą. Jegò wielné pielgrzimczi wiedno zbiérałë razã rzmë lëdzy. Dnia 13 maja 1981 w Watikanie Jana Pawła II chcôł zabic skrëcé zôchwatnik. To sã równak nie ùdało Mehmetowi Ali Agcze, ale òn trafił Papieża w brzëch i rãkã. Jan Paweł II miôł swój stolemny ùdzél w przërëchlenim ùpôdkù kòmùniznë. W swòjim nôùczanim wcyg pòdczorchiwôł pòczestnotã człowieka. Baro wôżnô bëła dlô Niegò sprawa miru w swiece ë jednota midzë chrzescëjónama, a téż wszëtczima lëdzama na Zemi.

Jón Paweł II gôdôł do Kaszëbów w Gdini w 1987 rokù: Drodżi Bratowie i Sostrë Kaszëbi! Strzeżëta tëch wôrtnotów i ti spôdkòwiznë, chtërné znaczą ò Waji juwernoce. ( „Drodzy Bracia i Siostry Kaszubi! Strzeżcie tych wartości i tego dziedzictwa, które stanowią o Waszej tożsamości.” [1]) Rzekł w tim kôzanim słowa, jaczé są dlô Kaszëbów wiôldżim òrądzã do bùchë: „Wiém, że Kaszëbi wiedno bëlë ë òstelë wiérny Kòscołowi”. Wnenczas òdbëłë sã zéńdzeniô Òjca Sw. z Kaszëbama w Gdini i Òlëwie.

To gdińsczé przesłanié Jón Paweł II przëbôcził Kaszëbóm w 1999 rokù w Sopòce. Tam papiéż wezwôł jich wszëtczich do dozéraniégò łączbë w rodzëznach, pògłãbianiégò znajomòscë swòjégò jãzëka ë przekôzëwaniégò młodim lëdzóm bòkadny kaszëbsczi tradicëji. Jón Paweł II przëjmòwôł Kaszëbów ù se w Watikanie. Òjc Sw. Jón Paweł II w 1987 ròkù òddôł jich Matce Bòsczi: „Waju wszëtczich, wajé rodzëznë ë wszëtczé Wajé sprawë skłôdóm ù stopów Matczi Christusa, tczony w wiele sanktuariach na ti zemi, a òsoblewie w Swiónowie i w Swôrzewie, ...”. Wprowôdzanié w żëcé Jegò nôùczi, a òsoblëwie tëch słowów, chtërné czerowôł do Kaszëbów je pòtrzébné do rozwiju kaszëbiznë. Ò Papiéżu Janie Pawle II pisalë kaszëbsczi lëterace. Òd 2005 rokù dérowała za zgòdą Papiéża Benedikta XVI sprawa beatëfikacji Jana Pawła II. Wiele Kaszëbów mòdlało są ò Jegò jak nôchùtszé wëniesenié na wôłtôrze. Jak rzekł papież Benedikt XVI òd 1 maja 2011 ròkù to je błogòsławiony. Òd 27 łżëkwiata 2014 rokù to je swiãti.

Pismiona (wëbiérk)[edicëjô | editëjë zdrój]

  • Wojtyła, Karol: Triptik rzimsczi : meditacëje / Jan Paweł II ; pòzwòlił sobie skaszëbic Zbigniew M. Jankòwsczi; Pelplin : Wydaw. Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", 2004, ISBN 83-7380-202-9 [2]

Lëteratura[edicëjô | editëjë zdrój]

  • Kaszëbskô lëteratura : wëzdrzënë / Daniél Kalinowsczi, Adela Kùik-Kalinowskô ; tłómaczenié na kaszëbsczi jãzëk Dariusz Majkòwsczi, Gduńsk : Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié : Instytut Kaszubski w Gdańsku, 2017, s. 23.

Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]


Commons
Commons
Òbôcz galerëjã na Wikimedia Commons:
Jan Paweł II


To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.