Zemia

Z Wikipedia
Zemia
Zemia
Charakteristika òrbitë (J2000)
Strzédnô dôlëzna
òd Słuńca
149 597 887 km
(1,00000011 AU)
Òkrãżé òrbitë 0,940×109km
(6,283 AU)
Mimòsród 0,01671022
Peryhelium 147 098 074 km
(0,9832899 AU)
Aphelium 152 097 701 km
(1,0167103 AU)
Gwiôzdowi rok 365,25696 dniów
(1,0000191 lat)
Synodicznô òbiega nié dotikô
Strzédnô chùtkòsc
òrbitalnô
29,783 km/s
Nôwikszô chùtkòsc 30,287 km/s
Nômiészô chùtkòsc 29,291 km/s
Ùchëłosc òrbitë
ùprocëmnienim eklipticzi
0,00005°
(7,25° ùprocëmnienim
ekwatora słuńcowégò)
Nôtëralny satelita 1 (Miesądz),
Òbaczë téż
3753 Cruithne
Charakteristika fizycznô
Przemiara ekwatorowô 12 756,270 km
Przemiara biegunowô 12 713,500 km
Strzédnô przemiara 12 745,591 km
Splëszczenié 0,003352861
Strzédny òkrąg 40 041,455 km
Wiéchrzëzna 510 065 284,702 km²
Zabérnosc 1,0832×1012 km³
Masa 5,9736×1024 kg
Gãscëzna 5,515 g/cm³
Zemsczé
przërëchlanié

na ekwatorze
9,780 m/s² 1
(0,99732 g)
Chùtkòsc ùcékù 11,186 km/s
Liniowcowô chùtkòsc na ekwatorze 1674,38 km/h
Kòłowô chùtkòsc 15°/h (0,2618 rad/s)
Ùchëłosc ekwatora
ùprocëmnienim
plaskatoscë òrbiti
23,439281°
Deklinacëjô 90°
Albedo 0,367
Temperatura
wiéchrzëznë
min. strzéd. maks.
185 K 287 K 331 K
Astronomòwé
cësnienié

na wiéchrzéznie
100 kPa
Skłôd wiodrowinë
Tãcheń 78,1%
Krziseń 20,9%
Argon 0,9%
Ditlenk wãgla

Wòdnô ropa

Niewiôlgô pakôza, kòl 0,1%

Zemia (symbòl: 🜨) je trzecą pòsobicą (rechùjącë òd Słuńca), a piątą wedle wielgòscë planétą w Słuńcowim Ùstawie.

Wedle ùczałich Zemia ùfòrmòwa sã kòl 4,57 miljarda lat nazôd, a krótkò pò tim ùfòrmòwôł sã ji jedurny nôtëralny satelita - Miesądz. Wkòł Zemi, òkróm Miesądza, krążą jesz dwa pichòwé miesądze (miesądze Kordylewsczégò) i wiele sztëcznëch satelitów. Zemia mô pasowną masã i grawitacjã dlô ùtrzëmaniô wiodrowinë, chtërnô téż chróni przed szkódnym ùltrafioletowim parminienim i téż magnétowé pòle chróniącé przed słuńcowim wiatrã.

  • Całownô wiéchrzëzna: 510,071 miljónów km2
  • Lądowô wiéchrzëzna: 148,94 miljónów km2 (29,2% całowni wéchrzëznë)
  • Wòdnô wiéchrzëzna: 361,132 miljónów km2 (70,8% całowni wéchrzëznë)

Geògrafiô Zemi[edicëjô | editëjë zdrój]

Òceanë:

Kòntinentë:

Nôwikszé òceanowé rowë:

Nôwikszé rédżi gór:

Lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]

Commons
Commons
Òbôcz galerëjã na Wikimedia Commons:
Zemia
Słuńcowi Ùstôw
Słuńcowi Ùstôw
Słuńcowi Ùstôw
schema słuńcowégò ùstôwa
Słuńce | Merkùri | Wenus | Zemia | Mars | Ceres | Jupiter | Saturna | Ùran | Neptun | Orkus | Pluton | Haùmea | Quaoar | Makemake | Gonggong | Eris | Sedna
Miesądz · pas planétoidów · pas Kùiperô · blón Oortô


To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.