Mateùsz Titës Meyer
Mateùsz Titës Meyer (ùr. 26 gromicznika 1991 we Wejrowie) – kaszëbsczi spòleznowi dzejôrz, lëterackò-mùzyczny ùtwórca, dolmaczéra, szkólny ë òrganista. Pierszi Kaszëba, jaczi zwëskiwô z prawa do pisënkù swòjëch pòdôwków leno pò kaszëbskù, téż w òficjalnëch papiórach.
Biografiô
[edicëjô | editëjë zdrój]Dzecné ë młodzëznowé lata
[edicëjô | editëjë zdrój]Mateùsz Titës Meyer je ùrodzony 26 gromicznika 1991 we Wejrowie. Pòchôdô z kaszëbsczi wsë, Lewinkò w gminie Lëniô, w jaczi do dzysô lëdze dërch gôdają pò kaszëbskù. Ju w dzecnëch latach, dzãka apartnym kaszëbsczim zwëkóm, jaczé bëłë żiw w ti wsë, òdkrił swòją kaszëbską swiądã.[1]
W latach 1998-2004 ùcził sã w Spòdleczny Szkòle w Pòbłocym, 2004-2007 w Gimnazjum m. Aleksandra Labùdë w Strzépczu ë w latach 2007-2010 w I Òglowòsztôłcącym Liceùm we Wejrowie. W latach 2002-2006 chòdzył téż do Państwòwi Mùzyczny Szkòłë we Wejrowie (w klase pùzonu) ë w latach 2008-2012 do Diecezjalnégò Òrganistowsczégò Sztudióm w Pelplënie (w klase òrganów).
W 2005 rokù béł jednym z załóżców Gminowi Dãti Òrkestrë w Lëni, dlô jaczi aranżowôł dokazë filmòwi, rozriwkòwi ë kaszëbsczi mùzyczi.[2]
Òd 2004 rokù, za czasów ùczbë w Spòdleczny Szkòle w Pòbłocym, zaczął pòznawac lëteracczi zapisënk kaszëbsczégò jãzëka, czegò ùcził sã pòtemù téż w Gimnazjum w Strzépczu. Bez 3 lata béł przedstôwcą strzépsczégò Gimnazjum na Kaszëbsczim Diktandze, a téż na Gimnazjowëch Kònkùrsach Wiédzë ò Kaszëbach ë Pòmòrzim w Lëzënie. Òb czas ùczbë w strzédny szkòle we Wejrowie béł załóżcą Karna Lubòtników Kaszëbiznë, jaczé miôł starã przerobic na midzëklasowé karno ùczbë kaszëbsczégò jãzëka - doszło do te w 2010 r., czedë kùńcził szkòłã.[1] W tim czasu jakno przedstôwca szkòłë dobéł:
- XXIII Kònkùrs Wiédzë ò Pòmòrzim na Gduńsczim Ùniwersytece,
- X Krézową Òlimpiadã Wiédzë ò Kaszëbach ë Pòmòrzim w Rëmi,
- V Nôùkòwą Òlimpiadã KPSW we Wejrowie z Wiédzë ò spòleznie ë Nônowszi historie,
- I Kònkùrs wiédzë ò Paùlu Nipkòwie w Lãbòrgù,
- VIII Pòmòrsczi Festiwal Kaszëbsczi Frantówczi "Kaszëbsczé spiewë" w Lëzënie.
Reprezeńtowôł swòje Liceùm téż na kaszëbsczich warkòwniach "Ambasador Regionu"[3], òrganizowónëch w 2010 rokù bez Karno Sztudérów "Pòmòraniô". Pòd cëskã direkcje szkòłë zrezignowôł z pisaniô maturë z kaszëbsczégò jãzëka, równak jegò gãbnô matura z pòlsczégò jãzëka sparłãczonô bëła z pòchôdanim pòzwów kaszëbsczich môlëznów w dokazach Floriana Cenôwë ë Hieronima Derdowsczégò.[1]
W 2010 rokù zaczął sztudérowac pòlską filologiã ze szpecjalizacją szkólno-kaszëbisticzną na Gduńsczim Ùniwersytece, z czegò pò pierszim rokù zrezignowôł.
Ùtwórstwò ë artisticzné dzejania
[edicëjô | editëjë zdrój]Pierszé kaszëbsczé ë pòlsczé tekstë ùsadzôł òd rujana 2008 r. do smùtana 2009 r. na priwatnym fòtoblogù, a òd stëcznika 2010 r. na niefąksjonérëjącym ju blogù tites.kashubia.com.
Jakno ùtwórca lëtraturë zadebiutowôł pòlskòjãzëkòwą pòwiastką "Moje strony" w pòkònkùrsowim zbiérkù "Ziemia wejherowska, to takie miejsce gdzie...", wëdónym w 2009 rokù bez Krézowé Sztarostwò we Wejrowie.
Jakno kaszëbskòjãzëkòwi ùsôdca zadebiutowôł artiklã pt. "Pòczëjë Kaszëbsczégò Dëcha" ë wiérztą "Pùrtk z Lewinka" w smùtanowim numrze Pòmeranie w 2010 rokù[4], a w 1. numrze "Klëczi" (jinfòrmatorze gminë Lëniô) z 2011 rokù, prozatorsczim tekstã pt.: "Môłô bôjka ò mòji òjcowiznie".[5] Pòtemù pisôł do Pòmeranie, Stegnë, Skrë, Bôłtëcczégò Dzénnika ë Swiãtojańsczi Gazétë[6].
Jegò kaszëbskòjãzëkòwé tekstë bëłë drëkòwóné w antologiach dokazów, jaczé dobëłë w kònkùrsu "Powiew Weny" w 2010[7] ë 2011[8] rokù.
Je dobiwcą przédnëch nôdgrodów pòeticczich miónków "Złoté Jaje" w Kartuzach z 2011 ë 2012 rokù.[9]
W 2012 rokù wëdôł pierszi zbiérk wiérztów pt.: "... zamkłô w słowach".[10]
Sparłãczony z karnã ùsôdców kaszëbsczi lëtraturë ZYMK ë z Teatrã ZYMK. 18 strëmiannika 2011 rokù w Lëzënie zadebiutowôł mùzyczno, jakno ùsôdca tekstów ë mùzyczi do binowégò dokazu Adama Hébla pt.: "Smãtkòwô Spiéwa", w jaczim téż zagrôł pòstacjã titlowégò Smãtka[11]. W pòstãpnëch latach wëstãpiwôł téż m. jin.: w jinscenizacje dokazu "Jiwer òstatnëch"[12] Jana Rómpsczégò, a w "Scynanim kanie" we wiele placach na całëch Kaszëbach. Òd 2011 do 2015 rokù wëstãpiwôł téż w programie "Gôdómë pò kaszëbskù" w Telewizje TTM, a w latach 2015-2016 prowadzył lëteracką aùdicjã LARK w Radio Kaszëbë.[13]
W latach 2015-2016 béł bëtnikã Gdińsczich Scenarnikòwëch Warkòwniów w Gdińsczi Filmòwi Szkòle, jaczé skùńcził z wëprzédnienim za kaszëbskòjãzëkòwi scenarnik do filmù na spòdlim lëdowi pòwiôstczi ze Słowôrza Zëchtë. W latach 2016-2017 béł bëtnikã warkòwniów "Krącymë Film" w redzczi Fabrice Kùlturë[14].
W 2020 rokù dobéł XXI Òglowòpòlsczi Lëteracczi Kònkùrs m. Jana Drzéżdżóna we Wejrowie, w kategòrie "dokôz na binã"[15].
Mô titel Wiôldżégò Méstra Kaszëbsczégò Pisënkù XIX Kaszëbsczégò Diktanda z 2020 rokù w Redze.
W 2021 rokù w drëkù pòkazałë sã dwa dokazë, jaczich béł tłómaczérą: "Hewò je mój dodóm, dze je mój Bóg"[16] ë "Przigòdë Alicje w Cëdaczny Zemie"[17]. Za nen drëdżi dokôz dobéł Kònkùrs Kaszëbsczi ë Pòmòrsczi Lëtraturë "Costerina" 2021 w Kòscérznie w kategòrie dolmaczënków.[18]
Spòleznowé dzejania ë warkòwé żëcé
[edicëjô | editëjë zdrój]W latach 2010-2011 béł nôleżnikã Karna Sztudérów "Pòmòraniô", w jaczim béł gòspòdarzã chëczë Pòmòrańców w Łãczińsczi Hëce. W tim czasu zrëchtowôł XXIV Kònkùrs Wiédzë ò Pòmòrzim, warkòwnie Remùsowô Kara w Pilëcach, a téż pòmôgôł przë prowadzenim miedzënôrodnégò projechtu "Seven Senses of Kashubia" w Òstrzëcach.[19]
W 2012 rokù ùsadzył nakładczi tłómaczącé Facebooka, YouTube ë Google na kaszëbsczi jãzëk.[20] W latach 2012-2013 ë w 2015 cygnął akcje wësyłaniô wniosków do miéwców Facebooka ò rëszenié òficjalnégò tłómaczeniô pòrtalu na kaszëbsczi jãzëk.[21]
W 2013 rokù, jakno pierszi Kaszëba, zwëskôł z prawa do zapisywaniô swòjëch pòdôwków pò kaszëbskù w òficjalnëch papiórach - personkôrce ë paszpòrce.[1]
W latach 2011-2016 béł przédnikã stowôrë Kaszëbskô Jednota, chtërny béł jednym z załóżców.[22] Jakno przédnik KJ béł jednym z ùdbòdôwców kònkùrsu "Méster Bëlnégò Czëtaniô" ë "Miónków Jedny Wiérztë", jaczé w latach 2013-2015 wëspółrëchtowôł z Janiną Bòrchmann w Spòleznowi Bibliotece Gminë Wejrowò m. A. Labùdë w Bólszewie. Dôł téż ùdbã na stwòrzenié Swiãta Kaszëbsczi Fanë, jaczé òd 2012 rokù je fejrowóné na całëch Kaszëbach.[23] W 2013 rokù mët z Gracjaną Pòtrëkùs zrëchtowôł dwa Kaszëbsczé Plenerë - Lëteracczi ë Malarsczi na Głodnicë,[24] a w 2014 rokù pòmagôł w òrganizacje Hókéjowégò Wikeńdu na Kaszëbach[25] ë prowadzył akcjã zéńdzeniów z ùczniôkama wejrowsczich szkòłów, cobë zachãcywac jich do ùczbë kaszëbsczégò jãzëka.[26] W 2016 rokù, jakno przedstôwca Kaszëbów, wprowadzył Kaszëbską Jednotã do Wòlny Eùropejsczi Przëstojiznë (an. European Free Alliance).[27]
W 2019 rokù wëspółùsadzył Fùndacjã Kaszëbską, w jaczi prowadzy projechtë pòpùlarizëjącé kaszëbiznã w jinternece, m. jin.: profil Kaszëbskò-pòlsczi słowôrz na Facebookù,[28] Kònkùrs na Kaszëbsczé Słowò Rokù,[29] a téż Jinternetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka.[30]
W latach 2019-2020 prowadzył akcjã Watchdog na Kaszëbach,[31] w jaczi sprawdzył wëdawanié subwencje na ùczbã kaszëbsczégò jãzëka w szkòłach ë samòrządzënach na Kaszëbach. W 2021 rokù zrobił przezérk gazétniczëch artiklów ò Kaszëbach, sprawdzywającë stereotipòwé ë krziwdzącé zamkłotë sparłãczoné z Kaszëbama. Jakno pòdrëchòwanié dzejaniô òpùblikòwôł pòradnik: "Jak gadac ë pisac ò Kaszëbach?"[32] W 2021 zaczął téż prowadzëc akcjã Mòje stronë 2021[33], w jaczi zbiérô òdjimczi tôflów z dëbeltjãzëkòwima pòzwama môlëznów na Kaszëbach, sprawdzywającë jichną jãzëkòwą pòprawnotã.
W latach 2011-2012 béł gazétnikã Radia Kaszëbë. W 2013 rokù robił w Wëdawiznie Region w Gdinie.
W latach 2013-2016 béł òrganistą w Mrzeżënie, a pòtemù w latach 2016-2017 w Bólszewie. Prowadzył w tëch placach warkòwnie z kaszëbsczégò jãzëka dlô nôleżników parafialnëch chùrów.
W latach 2014-2016 béł téż kasztelanã Szklónégò Zómkù Ksyżëstwa Wichrowëch Mòrzów w Òsłoninie.[34]
W latach 2017-2021 mieszkôł ë robił we Warszawie. Béł tam sparłãczony z Òbëwatelską Sécą Watchdog Pòlskô, skùńcził Szkòłã Trenérów Bùtenrządowëch Òrganizacjów, jaczi je nôleżnikã òd 2019 rokù. Robił téż w Ceńtrze Òbëwatelsczi Edukacje, dze pòznawôł pedagògikã Sztôłtëjącégò Òceniwaniô.
Òd séwnika 2021 rokù je szkólnym kaszëbsczégò jãzëka w Naji Szkòle we Wejrowie ë òrganistą w Pasyjno-Marijnym Sanktuarium we Wejrowie.
Przëpisënczi
[edicëjô | editëjë zdrój]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Kaszuba poza systemem, M. Bunda, Polityka, 04.03.2022
- ↑ Gminna Orkiestra Dęta w Lini
- ↑ Ambasador Regionu - strona na Facebooku
- ↑ Pomerania, listopad 2010
- ↑ Klëka nr 1, 2011
- ↑ Gazeta Świętojańska, archiwum tekstów
- ↑ Powiew Weny 2010 - publikacja
- ↑ Powiew Weny 2011 - publikacja
- ↑ Złoté Jaje - wyniki, naszekaszuby.pl
- ↑ "... zamkłô w słowach", lubimyczytac.pl
- ↑ Smãtkòwô spiéwa - belok.kaszubia.com
- ↑ Jiwer òstatnëch - belok.kaszubcia.com
- ↑ LARK, audycja w Radio Kaszëbë
- ↑ Film kręcimy - relacja na Facebooku
- ↑ Wyniki XXI Konkursu im. Jana Drzeżdżona
- ↑ Hewò je mój dodóm, dze je mój Bóg - informacja w serwisie gdynia.pl 01.02.2021
- ↑ Przigòdë Alicje w Cëdaczny Zemi, Dziennik Bałtycki 02.06.2021
- ↑ Costerina 2021 - wyniki
- ↑ Sprawozdanie z działalności KS Pomorania
- ↑ "Widzy mie sã!" zamiast "Lubię to!", czyli Facebook po kaszubsku, tvn24.pl, 17.08.2012
- ↑ Facebook po kaszubsku? Jo!, onet.pl, 13.10.2015
- ↑ Zarząd Kaszëbsczi Jednotë
- ↑ Swiãto Kaszëbsczi Fanë 2012
- ↑ Kaszëbsczi Lëteracczi Plener 2013
- ↑ Hókéjowi Wikeńd na Kaszëbach 2014
- ↑ Akcjô promòcje ùczbów kaszëbsczégò jãzëka we Wejrowie
- ↑ KJ w EFA
- ↑ Kaszëbskò-pòlsczi słowôrz na Facebookù
- ↑ Co po larwie? Kaszubskie Słowo Roku 2021, rmf24.pl, 20.01.2022
- ↑ https://sloworz.org/
- ↑ Watchdog na Kaszubach 2020
- ↑ Poradnik: Jak mówić i pisać o Kaszubach?, Gdańsk 2021
- ↑ Mòje stronë 2021 - strona projektu
- ↑ Szklany Zamek Księstwa Wichrowych Mórz