Eùropejskô Ùnijô

Z Wikipedia
Eùropejskô Ùnijô

Eùropejskô Ùnijô je zrzeszą 27 eùropejsczich państwów. (skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié demokraticznéch państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z Maastricht. Òd 1 gromicznika 2020 rokù je to zrzëszenk 27 państwów. Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù.

Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô. Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: Traktat ò Europejsczi Ùnii, Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż Kôrta Prôw Pòdstawòwich. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë.

Pòdôwczi[edicëjô | editëjë zdrój]

  • lëdztwò: 454.9 mln mieszkańców
  • wiéchrzëzna: 3 976 952 km²
  • Krajewô Wërobizna Brutto: 10 422 mld USD
  • Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP)

Himn Eùropejsczi Ùniji, Òda do redotë, na kaszëbsczi przedolmaczëł Zbigniéw Jankòwsczi.

Krôje Eùropejsczi Ùniji[edicëjô | editëjë zdrój]

Eùropa ë Eùropejskô Ùnijô
Eùropa
  1. Aùstrëjackô - (1995)
  2. Belgijskô - (1958)
  3. Bùlgarskô - (2007)
  4. Chòrwackô - (2013)
  5. Cyper - (2004)
  6. Czeskô - (2004)
  7. Dëńskô - (1973)
  8. Estóńskô - (2004)
  9. Fińskô - (1995)
  10. Frańcëskô - (1958)
  11. Greckô - (1981)
  12. Irlandëjô - (1973)
  13. Italskô - (1958)
  14. Lëtewskô - (2004)
  15. Luksembùrskô - (1958)
  16. Łotewskô - (2004)
  17. Madżarskô - (2004)
  18. Malta - (2004)
  19. Miemieckô - (1958)
  20. Néderlandzkô - (1958)
  21. Pòlskô - (2004)
  22. Pòrtugalskô - (1986)
  23. Rumùńskô - (2007)
  24. Słowackô - (2004)
  25. Sloweńskô - (2004)
  26. Szpańskô - (1986)
  27. Szwedzkô - (1995)

Eùropejsczé stolëce: Brusel, Sztrasbùrg.

Òd 1973 do 2020 rokù w Uniji bëła téż Wiôlgô Britanijô.

Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji:

  1. Tëreckô - niżódné negocjacëjé

Òbaczë téż[edicëjô | editëjë zdrój]

Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]

Commons
Commons