Swiãti Mikòłôj

Z Wikipedia

Swiãti Mikòłôj (téż Miklosz)[1]- przezeblokłi je w grëbi, czerwiony kòżëch, cepłi bùksë. Na głowie mô czerwioną mùcã, na nogach czorny skòrznie, na gãbã zakłôdô larwã z brodą. Jegò atribùtama są:zwónk ë rózgã. Mikòłôj mô na plecach miech, a w rãce trzimô kòrbacz. Na plecach dwigô cãżczi miech z darënkama. We wiôldżim miechù trzimie pëszny darënczi dlô kòżdégò dzecka. Terôczas Swiãti Mikòłôj milony je ze Gwiôzdorã. Nót wiedzec, że są to dwie apartné pòstacëje. Mikòłôj przëchôdô 6 gòdnika. Gwiôzdor pòjôwiô sã na Wilëjã Gòdów, przëchôdô do môłëch dzecy, pitô z pôcérza, grzécznym dôwô darënczi a nielósym rózgã.

Mikòłôjã straszoné są dzecë: Bądzta grzéczny, bò Mikòłôj wszëtkò widzy, a wama nick nie przëniese. Tak tej Mikòłôj je brëkòwny w dëscyplinowanim dzecy.

Na Kaszëbach w wieczór przed swiãtim Mikòłaja (6 gòdnika) dzecë pùcowałë bótë, bë wëstawic je przed dwiérzë z nôdzeją, że swiãti Mikòłôj wsadzy tam përznã bómków abò kùszków. Niebëlné dzecë mògłë spòdzewac sã zamiast tegò sztëk wrëka, torfù abò bùlwë. Jednak te nôlepszé dôrënczi, a przede wszëtczim zôbôwczi, przënôszôł gwiôzdór w Wilejã przed Bòżim Narodzenim.[2]

Mikòłôjczi[edicëjô | editëjë zdrój]

Dzysô jeden z dniów, jaczi dzecë lubią nôbarżi. Mikòłôj przëchôdô 6 gòdnika, wkłôdô miodnioscë do bótów, a nicht gò kòl tegò nie widzy. W dodomach – nôczãszczi w bótach na òknach – òstawiô darënczi. Nôbarżi z wizytë sw. Mikòłaja ceszëlë sã môłi dzecë. Redota dzecy je wiôlgô.[3]

Historëjô[edicëjô | editëjë zdrój]

Pierwòwzorã pòstacje rozdawający darënczi 6 gòdnika béł żëjący midzë III a IV wiekã w Turcje biskùp Mikòłôj z Mirrë. Zasłynął jakò cudodzejôrz, ratëjące żeglarzów ë miasto òd głodu. Miôł rozdac całi swój majątk biédnym. Przedstôwióny je jakò stôri człowiék z brodą, czãsto z pastorałã, z miechã darënków ë grëpą wietewków w rãce. 6 gòdnika – w roczëznã smiercë swiãtégò, grzécznym dzecóm dôwô darënczi, a niegrzécznym – na òstrzégã- wietewkã.[4]

Adresa Swiãtégò Mikòłôja[edicëjô | editëjë zdrój]

Listë z żëczbami do Swiãtégò Mikòłôja dzecë mògą wësłac na adresë trzech pòcztowëch ùrzãdów:[5]

  • do Drøbak w pôłniowi Norwegii:
  • : Julenissen’s Postkontor, Torget 4,
  • : 1440 Drøbak, Norwegia
  • do Rovaniemi w Finlandii:
  • : Santa Claus, Arctic Circle,
  • : 96930 Rovaniemi, Finlandia
  • do Kanadë:
  • : Santa Claus, North Pole,
  • : Canada, H0H 0H0[6]

Mikòłôj jimieninë fejrëje[edicëjô | editëjë zdrój]

  • 2 gromicznika;
  • 14 gromicznika;
  • 21 strëmiannika;
  • 9 maja;
  • 19 maja;
  • 2 czerwińca;
  • 9 lëpińca;
  • 10 séwnika;
  • 29 séwnika;
  • 13 rujana;
  • 13 smùtana;
  • 6 gòdnika.

Słôwny lëdze[edicëjô | editëjë zdrój]

Przëpisë[edicëjô | editëjë zdrój]

  1. Pioch Danuta, Kaszëbë, Zemia i lëdze, Gdańsk 2011
  2. Borzyszkowska - Baska Felicja, Myszk Wojciech, Jô w kaszëbsczi. Kaszëbskô w swiece. Ùczbownik do kaszëbsczégò jãzëka dlô IV etapù sztôłceniô, Gdańsk 2012
  3. Lulińska Barbara, „Wigilie świata”, Warszawa 2003
  4. Encyklopedia Popularna, Collins, Ożarów Mazowiecki 2007
  5. Gołąbek Eugeniusz, Wielki słownik polsko - kaszubski, Gdańsk 2012
  6. Kanada - encyklopedia PWN https://web.archive.org/web/20121120220135/http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4169066 [dostęp 2014-11-20]
  7. Wincenty Zaleski SDB: Święci na każdy dzień. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 2008

W jińszëch mòwach[edicëjô | editëjë zdrój]