Peperlëszka

Z Wikipedia
Peperlëszczi

Peperlëszka (Cantharellus cibarius) - to je grzib z rodzëznë peperlëszkòwatëch. Dosc wiele peperlëszków rosce m. jin. w kaszëbsczich stronach òb lato. Kaszëbi je jedzą. Jich szmaka je pikantnô, stąd téż nazwa pieprznik. To je grzib, chtëren mô miãsati, bezsklący kapelusz żôłti farwë (do 12cm przemiarë). Nôprzód ten kapelusz je wëbrzëszóny, pòtemù sã rozszerzô i ùrôbiô we westrzódkù zagłãbienié,knąpkòwi, a pòtemù ledłowati. Jegò zbérk je wëdãti ë pòdwiniãty. Wiôrzta miąższu ùsôdzô fałdë co przëpòminają blaszczi, chtërne są téż żôłti farwë. Niżi òn przechòdzy w trzon chtëren je miãsati i nie różni sã farwą òd resztë grzëba 3-7 cm dłudżi. Òn je dosc twardi i czasem zdżiãti. Jegò farwa nié mùszi bëc jinô òd resztë grzëba, ale mòże bëc jasniszô. Peperlëszczi roscą w lëscatëch ë jiglënowëch lasach, w grëpach ë są rozmaiti wiôlgòscë. Razem z pólnicą nôleżi do nôbarżi znônëch w naszim òkòlim grzëbów. Leno szkòda że corôz trudni gò mòżna nalézc.

Òdmiany[edicëjô | editëjë zdrój]

Cantharellus cibarius var. albipes Peck (1903)[14], Cantharellus cibarius var. atlanticus Romagn. (1995) - holotyp nalazłi we Francji, na plantacji sosny nadmòrsczé (Pinus pinaster Aiton)[15]. Cantharellus cibarius var. carneoalbus (R. Heim) Corner (1966)[16], Cantharellus cibarius var. inodorus Velen. (1939)[17], Cantharellus cibarius var. latifolius Heinem. (1966)[16] Cantharellus cibarius var. longipes Peck (1904)[13] Cantharellus cibarius var. multiramis Peck (1901)[18], Cantharellus cibarius var. pallens Gerhardt (2001), Cantharellus cibarius var. pallidifolius A.H. Sm. (1968)[19], Cantharellus cibarius var. roseocanus, Redhead, Norvell & Danell (1997)[20], Cantharellus cibarius var. rufescens Cetto (1991), Cantharellus cibarius var. rufipes (Gillet) Cooke (1883), Cantharellus cibarius var. squamosus Pöll ex J. Murr (1916) - òdmiana co wëróżniô sã cwiardym trzonem, i kapeluszem pòkrytim cemnymi łuskami, wyzdrzi jak pieprznik pòmarańczowi (Cantharellus friesii Welw. & Curr.)[21], Cantharellus cibarius var. tenuis Romagn. (1995) - holotyp nalazłi we Francji, westrzód bielistczi sewé (Leucobryum glaucum) pòd sosnó nadmorskô (Pinus pinaster Aiton)[22], Cantharellus cibarius var. umbrinus R. Heim ex Eyssart. & Buyck (2000) - holotyp nalazłi we Francji, na glebie, westrzód bluszczu (Hedera L.) pod dãbami (Quercus L.)[23]. Bazonimem dlô té òdmiany béł pòdgatunek Cantharellus cibarius subsp. umbrinus R. Heim (1960).

Fòrmy[edicëjô | editëjë zdrój]

Cantharellus cibarius f. cibarius Fr. (1821)[12], Cantharellus cibarius f. pallidus R. Schulz (1924)[24].

Synonimy[edicëjô | editëjë zdrój]

Agaricus alectorolophoides Schaeff. (1774) Agaricus chantarellus L. (1753) Agaricus chantarellus Bolton (1788) Alectorolophoides cibarius (Fr.) Earle (1909) Cantharellus alborufescens (Malençon) Papetti & S. Alberti (1999) Cantharellus cibarius f. neglectus M. Souché (1904) Cantharellus cibarius subsp. flavipes R. Heim (1960) Cantharellus cibarius subsp. nanus R. Heim (1960) Cantharellus cibarius subsp. umbrinus R. Heim (1960) Cantharellus cibarius var. albidus Maire (1937) Cantharellus cibarius var. alborufescens Malençon (1975) Cantharellus cibarius var. albus Fr. (1937) Cantharellus cibarius var. bicolor Maire (1937) Cantharellus cibarius var. cibarius Fr. (1821) Cantharellus cibarius var. flavipes (R. Heim) Corner (1966) Cantharellus cibarius var. flavipes R. Heim ex Eyssart. & Buyck (2000) Cantharellus cibarius var. nanus (R. Heim) Corner (1966) Cantharellus cibarius var. neglectus (M. Souché) Sacc. (1905) Cantharellus cibarius var. pallidus R. Schulz (1924) Cantharellus cibarius var. salmoneus L. Corb. (1929) Cantharellus cibarius var. umbrinus (R. Heim) Corner (1966) Cantharellus edulis Sacc. (1916) Cantharellus neglectus (M. Souché) Eyssart. & Buyck (2000) Cantharellus pallens Pilát (1959) Cantharellus rufipes Gillet (1874) Cantharellus vulgaris Gray (1821) Chanterel alectorolophoides (Schaeff.) Murrill (1910) Chanterel chantarellus (L.) Murrill (1910) Craterellus cibarius (Fr.) Quél. (1888) Merulius alectorolophoides (Schaeff.) J.F. Gmel. (1792) Merulius chantarellus (L.) Scop. (1772) Merulius cibarius (Fr.) Westend. (1857)


Biografiô: Eisenreich Wilhelm, Handel Alfred, Zimmer Ulte. E., Przewodnik do rozpoznawania roślin i zwierząt na wycieczce, Warszawa 2000, s.36.

Commons
Commons
Òbôcz galerëjã na Wikimedia Commons:
Peperlëszka