Cumulonimbus
Cumulonimbus (Cb) – kłãbiasto-bùrzowô chmùra – ôrt blómë, chtëren je wiôldżim, gãstim òbłôka, baro rozbùdowônym wertikalno, na sztôłt górë, wieżë, grziba abò wiôldżiégò kòwadła[1]. Mòże òn segac wësok w górã, nawetka do 20 km kòl Równika, a zaczënac sã 2-3 km nad zemią. Je to sparłączoné z tim, że òkòlim Równika je taczi wiodro,że cepłé lëft idzë chùtkò w górã i ropa chùtko przechòdô w chmùrë. W dole blóma te je cemnoszari, czasa granatni, zbùdowôny z kropów wòdë, a w górze biôłi, zbùdowôny z krisztalków lodu. Z nëch blómów w czas gromówczi w czernkù zemi a westrzódku idą łyskawice. Tedë pòwstaje téż bëstri wiater, robi są zerwańc a jisz mòże chilnąc deszcz, spasc sniég abò grôd. Nôczãscy deszcz nen, chòc je wiôldżi, jednakò chùtkò przechôdô. Grôd czasa je le wiôlgòscë zôrna grochù, ale mòże bëc téż wiôldżi jak kùrze jaja abò jisz wikszi. Cumulonimbusë nôczãsto bùdëją są czedë zëmny front nachôdô na cepłi òbéńda zëmi. W chmùrach tegò tipù wëstãpùją baro mócny prądë wznoszącé (i zstãpùjącé). Ich prãdkòsc mòże dochòdzec nawetka do cziledziesiãcô metrów na sekùndã. Spòtikóne prãdkòscë prądów wznoszącëch dochòdzą do 10-15 m/s, a nawetka do 25 m/s (tedë, czedë je dosc rozbòdowóny). Z ti przëczënë mògą sã wëdawac jinteresëjącé dlô szibòwcowników. Równak z ùwadzi na swój czãsto bùrzowi, turbùlentni charakter, wëkòrzystanié ich w lotach szibòwcowëch je baro niebezpieczné. Dzãka swòim ósoblëwim włôscëwòscam, dawni chmùrë te bëłë wëkòrzëstywóné przez szibòwcowników do zdobëwané wiôldżich wësokoscë, równak terô lotë szibòwcowi w chmùrach Cumulonimbus są w Pòlsce zakôzóny.
Gatunczi
[edicëjô | editëjë zdrój]Jiné fòrmë chmùr kłãbiastëch:
[edicëjô | editëjë zdrój]- praecipitatio (pra) – òpôd atmòsfericzni,
- virga – (vir) smùga òpadë nie dochòdzącô do Zëmi,
- pannus (pan) – strzãpë ù pòdstawë chmùrë dającé òpôd,
- incus (inc) – kòwadło,
- mamma (mam) – regùlarné drobné brzëch ù pòdstawë chmùrë przëpòminający mléczëznë,
- pileus (pil) – soczewkòwati chmùra nad czëpa chmùrë kònwekcyjné przëpòminający czôpeczkã,
- velum (vel) – gardina,
- arcus (arc) – szkwôłowi darga, chmùrowi darga ù pòdstawë zblëżającé sã chmùrë kłãbiasté deszczowi,
- murus (mur) – chmùra pòsowô, niżi pòdstawë cumulonimbusa w strefie prądu wznoszącego,
- cauda (cau) – „ògòn” chmùrë pòsowé,
- flumen (flm) – pasmò chmùrów płenącé do superkòmórczi,
- tuba (tub) – trąba pòwietrznô abò wòdni; òbôcz tornado.
Przëpisë
[edicëjô | editëjë zdrój]- ↑ "Meteorologia dla geografów, A. Woś, Warszawa: PWN, 1996, s. 156. ISBN 83-01-12074-6"