Biôłorusczi jãzëk
| беларуская мова | |
|---|---|
| Òbsëga | Biôłoruskô |
| Lëczba mówiącëch | kòl 5-6 milionów |
| Pòchodzeniowe régòwanié | Jindoeùropejsczé jãzëczi
|
| Alfabét | cërëlicô, łacëzniany, biôłrusczi arabsczi alfabét |
| Òficjalny sztatus | |
| Ùrzãdny jãzëk | Biôłoruskô, Pòlskô gminë Orla, Narewka, Czyże, Hajnówka (wies) ë gard Hajnówka, jãzëk mniészoscë w Czeskô ë Ùkrajinié |
| Regùlowany òb | Biôłorsukô nôródnô akademjiô naùk |
| Kòdë jãzëka | |
| ISO 639-1 | be |
| ISO 639-2 | bel |
| ISO 639-3 | bel |
| SIL | BEL |
Biôłorusczi jãzëk (biôłor. беларуская мова) – jãzëk z pòrénkòwòsłowiańsczégò karna słowiańsczich jãzëków. Rozkòscerzony przede wszëtczim w Biôłorusje, gdze jawi sã państwòwim jãzëkã (òbòk rusczégò). Mô dwa wariantë jãzëkòwi normë: dominëjący òficjalny prawòpis (wprowadzóny w 1933) i tak pòzwóną taraszkiewicã (zwóną téż „klasycznym prawòpisã”), chtërna bëła brëkòwónô oficjalno òd 1918 do 1933, a dzysô je wëzwëskiwónô nieòficjalno i w ògrańczonym zakresu.
Wedle biôłorusczégò òglowégò spisënkù z 2009 doma pò biôłoruskù gôdało 2 073 853 lëdzy biôłorusczi nôrodnoscë i 153 271 przedstôwców jinëch nôrodów (w tim 120 378 Pòlôchów), co dôwô 23,43 % lëdztwa tegò państwa[1].
W òficjalnym żëcym wespółczasny Biôłorusje biôłorusczi jãzëk òstôł wëcësnióny rusczim jãzëkã. Czësto ruskojãzëczną je midzë jinszima sądowizna i ùsôdzanié ùrzãdowich dokùmeńtów.
Wiele lëdzy w codniowim żëcym ùżiwô „trasianczi”. Je to rozmòwnô fòrma jãzëka z przewôgą rusczi leksyczi, ale z biôłoruską gramatiką i fònetiką. Trasianka pòwstała w wënikù wëmiészaniô dialektowégò biôłorusczégò jãzëkã z wespółczasnym rusczim jãzëkã lëteracczim i zaczinô przemikac nawetka do pùblicysticzi. Lëteracczi biôłorusczi jãzëk brëkòwóny je przede wszëtczim westrzód miesczi jinteligencji. Wiãkszosc lëdzy z miast gôdô równak pò ruskù.
Dlô zapisu biôłorusczégò jãzëka ùżiwô sã cyrilicë. Òsoblëwòscą biôłorusczégò alfabétu (w przërównanim z jinëma cyrilicczima) je brëkòwanié lëtrë Ў.
| А а | Б б | В в | Г г | Д д | (Дж дж) | (Дз дз) | Е е |
| Ё ё | Ж ж | З з | І і | Й й | К к | Л л | М м |
| Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ў ў |
| Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Ы ы | Ь ь | Э э |
| Ю ю | Я я |