Biôłorusczi jãzëk

Z Wikipedia

беларуская мова
Òbsëga Biôłoruskô
Lëczba mówiącëch kòl 5-6 milionów
Môl -
Pòchodzeniowe régòwanié Jindoeùropejsczé jãzëczi
*Słowiańsczé jãzëczi
**pòrénkòwòsłowiańsczé jãzëczi
***Biôłorusczi jãzëk
Alfabét cërëlicô, łacëzniany, biôłrusczi arabsczi alfabét
Òficjalny sztatus
Ùrzãdny jãzëk Biôłoruskô, Pòlskô gminë Orla, Narewka, Czyże, Hajnówka (wies) ë gard Hajnówka, jãzëk mniészoscë w Czeskô ë Ùkrajinié
Regùlowany òb Biôłorsukô nôródnô akademjiô naùk
Kòdë jãzëka
ISO 639-1 be
ISO 639-2 bel
ISO 639-3 bel
SIL BEL
Dialektë biôłorusczégò jãzëka
Gminë w Pòdlasczim wòjewództwie, w chtërnëch biôłorusczi je brëkòwóny jakno pòmòcny jãzëk

Biôłorusczi jãzëk (biôłor. беларуская мова) – jãzëk z pòrénkòwòsłowiańsczégò karna słowiańsczich jãzëków. Rozkòscerzony przede wszëtczim w Biôłorusje, gdze jawi sã państwòwim jãzëkã (òbòk rusczégò). Mô dwa wariantë jãzëkòwi normë: dominëjący òficjalny prawòpis (wprowadzóny w 1933) i tak pòzwóną taraszkiewicã (zwóną téż „klasycznym prawòpisã”), chtërna bëła brëkòwónô oficjalno òd 1918 do 1933, a dzysô je wëzwëskiwónô nieòficjalno i w ògrańczonym zakresu.

Wedle biôłorusczégò òglowégò spisënkù z 2009 doma pò biôłoruskù gôdało 2 073 853 lëdzy biôłorusczi nôrodnoscë i 153 271 przedstôwców jinëch nôrodów (w tim 120 378 Pòlôchów), co dôwô 23,43 % lëdztwa tegò państwa[1].

W òficjalnym żëcym wespółczasny Biôłorusje biôłorusczi jãzëk òstôł wëcësnióny rusczim jãzëkã. Czësto ruskojãzëczną je midzë jinszima sądowizna i ùsôdzanié ùrzãdowich dokùmeńtów.

Wiele lëdzy w codniowim żëcym ùżiwô „trasianczi”. Je to rozmòwnô fòrma jãzëka z przewôgą rusczi leksyczi, ale z biôłoruską gramatiką i fònetiką. Trasianka pòwstała w wënikù wëmiészaniô dialektowégò biôłorusczégò jãzëkã z wespółczasnym rusczim jãzëkã lëteracczim i zaczinô przemikac nawetka do pùblicysticzi. Lëteracczi biôłorusczi jãzëk brëkòwóny je przede wszëtczim westrzód miesczi jinteligencji. Wiãkszosc lëdzy z miast gôdô równak pò ruskù.

Dlô zapisu biôłorusczégò jãzëka ùżiwô sã cyrilicë. Òsoblëwòscą biôłorusczégò alfabétu (w przërównanim z jinëma cyrilicczima) je brëkòwanié lëtrë Ў.

А а Б б В в Г г Д д (Дж дж) (Дз дз) Е е
Ё ё Ж ж З з І і Й й К к Л л М м
Н н О о П п Р р С с Т т У у Ў ў
Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Ы ы Ь ь Э э
Ю ю Я я

Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]

Przëpisczi[edicëjô | editëjë zdrój]