Pòdlasczé wòjewództwò
.png)
Pòdlasczé wòjewództwò (pòl. Województwo podlaskie) - to je jedną z 16 jednostków administracëjnégò pòdzélënkù Pòlsczi Repùbliczi. Stolëcznym gardã pòdlasczégò wòjewództwa je Białystok.
Pòdlasczé wòjewództwò greńczë z trzema wòjewództwama: warminskô-mazursczim, mazowiecczim ë lubelsczim. Na nordowim pòrénkù greńczë z Lëtewską, a na pòrénkù – z Biôłorëską. Pòdlasczé stanowi bënową (z Lëtewską) i bùtnową (z Biôłorëską) grańcã Eùropejsczi Ùnijé. Pòdlasczé wòjewództwò zajimô 20 187 km i je na 6 môlu w Pòlsce żle to jidze ò wiéchrzëznã (6,4% wiéchrzëznë Pòlsczi). W 2015 w pòdlasczim wòjewództwie mieszkało 1 191 918 òsób. Pòdlasczé je wòjewództwã z nômniészą gãstoscą zaludnieniégò – 59 òsób na km (strzédnô dla Pòlsczi wënôszô 123 òsobë)[1]. Wòjewództwò rozdzélô sã na 118 gminów i 17 pòwiôtów (w tim 3 gardni krezë: Białystok, Łomża, Suwałki)[2].
Dzysdniowé sprôwné grańce wòjewództwa nie pòkrëwają sã z historëcznyma grańcama Pòdlasza. Terôczasny region òbjimô leno dawné nordowé Pòdlasze, a òkróm niegò dzél Mazowsza, Suwalską Zemiã, a téż skrôwki jinëch historëcznëch òbéńdów. Przed 1999 rokã òbéńdë, chtërné ùtwòrzëlë wespółczasné pòdlasczé wòjewództwò, bëłë pòdzelone midzë trzë ju niejistniejącé wòjewództwa: suwalsczé, łomżyńsczé i białostocczé.
Region charakterizëje sã czekawim wëdrzatkã plónu i strzédnim zalasenim. Nôwôżniészą rzéką je Narew za swòjim wôżnym dopłiwã – Biebrzą. Pôłniowim krajem wòjewództwa płënie Bùg, a w nordowim dzélu wëstãpùje wiele jezorów. Je tuwò téż nôwikszô w Eùropie zgrëpina mòczôr i pùszczów, chtërnë są stosënkòwò nienarëszoné dzejanim człowieka. Wiôlgą przërodną wôrtnotã mają nôrodné parczi: Białowiesczi (wpisóny na lëstã swiatowégò kùlturnégò dzedzëctwa UNESCO), Wigiersczi, Biebrzańsczi[2].
Pòdlasczé wòjewództwò je mòcno zróżnicowóné z pòzdrzatkù na bëtnosc tuwò różnych nôrodnosców i wëznaniów. Òkróm Pòlôchów nalezc mòże wiele mieszkańców nôleżącëch do rozmajitëch nôrodnëch miészëznów (m.in. Biôłorusënowie, Ùkrajińcë, Lëtwinowie, Tatarowie). Òsoblëwim wëróżnikã wòjewództwa je to, że mieszkô tu zacht lëczba wëznôwców prawòsławny Cerkwi, a w siemiatycczim pòwiece leżi Swiãtô Góra Grabarka – nôwôżniészé sanktuarium pòlsczich prawòsłôwnëch.
Pòdôwczi
[edicëjô | editëjë zdrój]Wiéchrzëzna - 20 187,02 km²
Lëdztwò - 1 187 587
Przëpisczi
[edicëjô | editëjë zdrój]
To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2015 r.
- ↑ 2,0 2,1 Historia województwa podlaskiego, Białystok 2010, s. 316-317.