Miodnô pszczoła

Z Wikipedia


Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.


Miodnô pszczoła na mléczu

'Miodnô pszczoła' (Apis mellifica L., syn. Apis mellifera L.) – tó je ôrt ze szlachù pszczoła i rodzëznë prôwdzëwëch pszczołowatëch.


Wëstãpianié[edicëjô | editëjë zdrój]

Hòdowónô przez człowieka ju w starożitnim Egipce. Dôwni wëstãpòwa w Europie, Azji i Africe, a dzysô je na całim swiece. Miodnô pszczoła żëje w familiach zwónëch rojama, chtërné skłôdają sã z robòtnic,samców (trónów)i pszczeli matczi(królewiónczi). Żëją wiedno w wiôldżich rodzëznach, Rój mòże liczëc òd 10 000 do 80 000 òwadów. Zanôléżno òd sprawióny robòtë, maja rozmajitą bùdowniã i ùfarbòwanié.

Pòzdrzatk i dzejanié[edicëjô | editëjë zdrój]

Robòtnice[edicëjô | editëjë zdrój]

Mają długòtã 1,5 cm. Cało tegò òwôda je czôrno-żôłté i prawie całé we włoskach. Mają 12- człónowi różczi. Ji maklënë są dosc krótczé, a skrzidła przezérné. Na tëlnëch òdnogach mają kòsziczczi, chtërne są do przënoszeniô kwiatowégò piszkù. Pszczołë mògą latac òd wczasnégò zymkù tam, gdze są kwiatë z chtërnëch mògą wząc kwiatowi piszk i nektar (kwiatny sok). Zajimajã sã fùdrowaniém królewionczi i pònarwów, bùdowaniém flastra, wërôbianiém miodë i pierzdżi, òchróną gniôzda, zbieraniem nektarë i kwiatowégò piszkù. Òb czas 1 sekundë lôtaniégò robią òd 3 do 6 métrów i walą skrzidłama 190 razë.

Pszczôlô matka[edicëjô | editëjë zdrój]

Mô długòtã 25 mm i nié mô na nogach kòsziczków. Żëje kòle 5 lat i zajimô sã skłôdanięm jajów ( kòl 750 000 w całim zëcim. Larwë wëkluwają sã z jôj, chtërne matka zniosła w wòskòwëch kòmórkach wãdzë. Pònarwë robotnic i trónów fudrowóné są mléczkã przez pierszi 3-4 dni żëcégò, larwë namienioné na króléwiónczi przez całé czas rostë. Rozwij òd jaja do dozdrzelałégò warô w przëtrôfkù robòtnicë 21 dni, tróna 24 dni, królewiónczi 16 dni.Pszczelô matka mô gargùle żuwaczkòwé, chtërné wëdzelają substancëje hormonalné. Dzãka nima decidëje ò sprôwianim sã robòtnic (bùdowaniô plastrów abò jinszi dzejanié). Felënk matczi zaczinô nieprządk w plecónce i całowny rozprzig pszelégò rojë.

Trónë[edicëjô | editëjë zdrój]

Z niezaòdzónëch jôj wërôstają trôte, to znaczi trónë, chtërne nié mają żągłów. Wëstãpiają blós òd zymkù do lata. Òdbëwają kòpùlacëjã z młodëma matkama, a pózni są wënëkùnë przez robòtnice za rój i dżiną.

Rozmajitoscë[edicëjô | editëjë zdrój]

  • Baro cekawé je jak pszczołë mògą sã dogadac, swòjima "tuńcama", chtëre mają przekazac, jak dalekò i w jaczi stronie swiata mòże nalézc pòżëtk.
  • Ób zëmã pszczołë ókrãżają królewiónkã, bë kòl ni bëło 25 stopni cepła. Żëwią sã te miodã z plôstrów.
  • Wëchòwóno wiele zortów pszczół midzë jinima: kaukazką, nordową, italską,ùkrajińską.

Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]