Stołowi tenys

Z Wikipedia

Stołowi tenys' (téż pingpong) to je takô jigra, w chterné biorą ùdzél 2 (jigra pòjedincznô) abò 4 òsobë (ijgra dëbëltowô), zanôlégô na òdbijanim môłé bali rakétą tak bë przeleca nad satką na drëgą starnã stołu. Bala muszi dotknąc stół le rôz, blós nié z lëftu. Pùnktë sã dobëwô za ùderzenia, chternëch drëdżi grôcz nie òdebrôł. Òd 2001 rokù, cziedë niechterné zasadë stołowégó tenysa dość istotnie sã zmieniłë, set rozgriwóny je do momeńtu, w chternym jaczis z miónkôrzów dobãdze 11 punktów (wczesné 21). Zwykle grô siã do 3 wygranych setów, lub 4 (na imprezach wëższé randżi np. mistrzowskiej)


Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.

Historiô[edicëjô | editëjë zdrój]

Profesjonalné zawòdë (miónczi)

Stołowi tenys narodzëł sã w 80 latach XIX stalatégò w Anielskô. Z czasã jigra stawała sã corôz barżi pòpùlarnô ( òsoblëwie wëstrzód bògatëch ), pòstanowiono hańdlowac sprzãtã do jigrë (chiżnié ùżiwano rzeczë codniowégò ùżitkù). Pòzwa pingpong pòwsta òd charakteristicznégò dzwiãkù òdbijané bali ,w 1901 rokù pòzwa zosta zastrzegłô przez janielsczégò fabrikanta sprzãtów J. Jaques & Son Ltd.

Ping pong béł ùżiwóny jakno pòzwa òb czas jigrë drodżim sprzãtã Jaquesa, chòć w tim samim czasu jinszi fabrikancë ùżiwalë pòzwë„stołowi tenys”. Pòstãpną zmianã wprowadzëł James Gibb, janielsczi entuzjasta stołowégò tenisa, chterën to pò wanodze do USA w 1901 zaczął ùżiwać bali z Celuloidu. Wôżna data dlô stołowego tenisa to rok 1903, cziedë to E.C. Goode wprowadzëł òbłożenë przëklejané do desczi. Na zaczątkù XX wiekù jigra bardzo chùtkò sã rozwija, a w 1902 òdbëłë sã nawetka nieòficjalné mésterzka swiata. W 1921 òstôł założoni janielsczi Part Stołowégò Tenisa(jan. Table Tennis Association), a w 1926 pòwsta Miãdzënôrodnô Federacja Stołowégò Tenisa(jan. International Table Tennis Federation). W w roku 1926 w Londinie òdbëłë sã pierszé òficjalné mistrzostwa swiata. W 1988 rokù pò rôz pierszi stołowi tenys béł zapisóny w programie Òlimpnëch Jigrach w Seùlu.


Òd jaczégòs czasu ITTF stara sã zmienic zasadë jigrë, bë bëłë jak nôbarżi zrozmiałé dlô kòżdégò kibica abò òbzérnika.

  • Pò pierszi bale ò przemiarze 38 milimetrów òsta zastąpioné balama 40 milimetrowima przez co jigra kąsk sã spòwòlniła.
  • Pò drëdżi pòmniészono lëczbã pùnktów brëkòwnëch do wëgraniô seta (terô – 11, ùprzedno – 21). To sprôwiô, że miónkôrze nié mògą „òdpuszczać” jigrë, le mùszą bëc baro skòncentrowóni od samégò pòczątkù, bò strata cziles pùnktów przë jigrze na wësoczim pòziomie je baro trudnô do òdrobieniô.
  • Pò trzëci baro dużą zmianą bëło zaòstrzenié zasadów dotikającëch serwòwaniô (chiżnié serwùjący mòglë łatwo zasłtawiac piłkã), przez co zmniészono przewagã miónkôrza serwùjącégò.

Na swiece pòjôwiają sã różné wersje stołowégò tenysa, dze grô sã balą ò przemiarze 44 milimetrów czë tzw. „krótkimi czopami” czëli òbłożenama z krótczima i szeroczimi czopami na zewnątrz. Taczi rozwiązanié znacznie spòwòlniô jigrã, sprawiô, że dlô niechternëch je òna mało cekawô, chòć mimò to ceszy sã spòrą pòpùlarnością.

Nôrzãdza[edicëjô | editëjë zdrój]

Rakétka[edicëjô | editëjë zdrój]

Rakétka do tenysa

Rakiétka skłôdô sã z déla i dwùch òsoblëwëch, gùmòwëch (kauczukowych)òbłożeniów. Dopùszczô sã lë czerwiono-czôrné farwë rakiétczi.

Dél[edicëjô | editëjë zdrój]

Dél skłôdô sã z 1–9 sklejek i muszi bëć zrobiony z co nômnié 85% z drzewiané, pozostałe sklejczi mogą bëć zrobioné np. z karbonu, włókna szklanégò czë kevlaru. Zobacz: Deska.

Òbłożenë[edicëjô | editëjë zdrój]

Òbłożenë pò òbù starnach mùszą bëć farwë czerwioné i czarné, inszé są niedopùszczalné. Można je cziles razë wëmieniwac, przëklejając specjalnëm klejã. Niechterné miónkôrze baro czãsto przëklejają gumë, w ten spòsób pòprôwiają jich włascëwòscë (òd rokù 2008 ITTF wprowadzëł zakôz granégò na swiéżim lepiszczu). Czãsté zrëwanié òbłożenów niszczë jich pòdkładë. Dzysdnia wiele firm produkùje baro dużo różnëch o zróżnicowanych stopniach kontrolë, szëbkòścë, rotacjë. Òbłożenë.

Stół[edicëjô | editëjë zdrój]

Tenysowi stół

Blat stołu do grë mô 9 x 5 stóp (2,74 x 1,525 metra). Jegò wësokòsc wënosi 0,76 m. Stół muszi bëc prostokątny, pòfarwòwany na zelono, mòdro abò czôrno. Białé pasë na kantach mùszą miec szerokòsc 20 mm a pasek dzelący pòla stołu mùszi miec szerokosc 3 mm.