Pòwiesc
Pòwiesc - zort lëteraturë piãkny, narracyjny dokôz, chteren òpisywô rozbǜdowóny cyg zdarzeniów.
Klasicznô pòwiesc je pisanô prozą, w chternej wiele je dwugôdków, òpisënków akcëjô i naturë, pòdzelonô je na dzéle. W klasyczny pòwiescë westãpiwô wszetkòwiedzący òpòwiôdôcz i wielowątkòwô fabla.
Historëjô
[edicëjô | editëjë zdrój]Pierwszé pòwiescë pòwstałë ju w antikòwich czasach. W Grecëji powiecë pisôł m.in. Ksenofont z Efezu (Oowieści efeskie). Bëła to pòwiesc awanturniczô i melodramaticznô. W Rzimie autorama pòwiescë bëlë Petroniusz (Satyricon) i Apùlejusz (Metamorfozy albo złoty osioł). Do rozwiju pòwiescë przëczënił sã strzédnowieczny epos ricersczi. W epoce òdrodzeniégò baro wôżny dokôz dôł François Rabelais (Gargantua i Pantagruel). W barokù nadzwëkòwą pòwiesc (Don Kichot) napisôł Miguel de Cerwantes. Wiôldżi rozwij pòwiescë nastôł w òswiecenim, a pòtimù w XIX stolaté.
Zortë pòwiescë:
[edicëjô | editëjë zdrój]- listownô
- dialogòwô
- pòwiesc rzéka
- szkatułkòwô
- strzemiń swiąde
- tendencyjnô
- edukacëjnô
- biograficznô