Mariô Kòwnackô
Mariô Ludwika Kòwnackô (pòl. Maria Ludwika Kownacka, ùr. 11 séwnika 1894 w Słupie, ùm. 27 gromicznika 1982 we Warszawie) – pòlskô pisôrka, dolmaczérka z rusczégò jãzëka, aùtorka "Dziennika Dziecięcego" (pierszé 5 numrów mia titel "Jawnutka"), jaczé béł redagòwóny òb czas warszawsczégò pòwstaniô, dokôzów na binã a radiowëch słëchòwiszczów dlô dzecy. Wespółrobiła z cządnikã "Płomyk", na łamach jaczégò debiutowała w 1919.
Żëcopis
[edicëjô | editëjë zdrój]Córka Marii z Lesznowsczich i Ludwika Kòwnacczégò ùrodza sã w dwòrkù w Słupie 11 séwnika 1894. Czej mia 8 lat ùmarła ji mëma (pòchòwónô je na parafialnym smãtôrzu w Suserzu). W 1912, m.jin. bez dëtkòwé jiwrë, zaczãła robòtã jakno szkólnô. Ùcza m.jin. w Dãbòwi Górze, Krziwdze a Mińskù. Przełómienim w ji żëcym béł rok 1919, czedë pisôrka nawiąza kòńtakt z Heléną Radwanową - redachtorką "Płomyka", co sprawiło, że Maria Kòwnackô zaczãła pisac artikle do cządników dlô dzecy, jaczé wëdôwóné bëłë bez Naszą Księgarnię. W 1929 pisôrka przecygnãła do Warszawë na Żolibórz. Zamieszka na szasém Słowacczégò 5/13 m 74, dze dzysôdnia je Jizba Pamiãcé Marii Kòwnacczi - dzél Mùzeùm Dzecny Ksążczi (pòl. Muzeum Książki Dziecięcej). W 1939 kùpiła plac na letniskòwą chëcz w Łómiónkach kòl szasé Szpitalny, równak dopiérze w 1958 pòwstôł tuwò bùdink Plastusiowo, dze pisôrka zajimała sã m.jin. swòjim hòbbi tj. tkanim gòbelinów, robienim kòprowi biżuterie, robienim weków a téż pòdzéranim na ptôchë, ò jaczich wiele wiedza. W nym dodomù napisała m.jin. Na tropach węża Eskulapa a Za Żywopłotem.
Pisôrka pòchòwónô je na Stôrëch Pòwązkach we Warszawie.
Ùsôdztwò
[edicëjô | editëjë zdrój]· 1935 – Bajowe bajeczki i świerszczykowe skrzypeczki, czyli o straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku
· 1935 – Deszczyk pada, słonko świeci
· 1936 – Plastusiowy pamiętnik
· 1936 – Kukuryku na ręczniku
· 1937 – O Jaśku, co się z Rokitą założył
· 1937 – Cztery mile za piec
· 1939 – Miała babuleńka kozła rogatego
· 1947 – Jak mysz pod miotłą
· 1948 – Kajtkowe przygody
· 1948 – O Rochu i jego grochu
· 1948 – Tajemnica uskrzydlonego serca
· 1949 – O Kasi, co gąski zgubiła
· 1949 – O Żaczku-Szkolaczku i o Sowizdrzale, co jeden kochał szkołę, a ten drugi wcale
· 1950 – Entliczek pentliczek
· 1950 – Kwiatki Małgorzatki
· 1951 – Wawrzyńcowy sad
· 1957 – Przygody Plastusia
· 1957 – Rogaś z Doliny Roztoki
· 1958 – Szkoła nad obłokami
· 1960 – O Bidzie i złotych jabłkach
· 1961 – Orzeszek
· 1963 – Plastusiowo
· 1963 – Kamizela na niedzielę
· 1965 – W Świerszczykowie
· 1969 – Wesołe przedszkole
· 1970 – Teatrzyk supełków
· 1971 – Za żywopłotem
z Marią Kowalewską:
· 1963 – Głos przyrody
z Janem Edwardem Kucharskim:
· 1965 – Wiatrak profesora Biedronki
· 1967 – Skarb pod wiatrakiem
z Kazimierzem Garstką:
· 1980 – Na tropach węża Eskulapa
z Zofią Malicką:
· 1951 – Dzieci z Leszczynowej Górki
Nôdgrodë a òdznaczi
[edicëjô | editëjë zdrój]1948 – Srebrny Krzyż Zasługi
1951 – I nagroda miasta Warszawy
1952 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1956 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów
1971 – Order Uśmiechu
1975 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
1978 – Złota Odznaka ZNP
1978 – Orle Pióro