Disleksjô
Disleksjô
[edicëjô | editëjë zdrój]Disleksjô rozwòjowô (gr. dis – nie + lexis – słowò, czëtanié) czyli specyficzné kłopòtë w nôuce czëtaniô i pisaniô – to pòdług Swiatowi Federacëji Neurologów - zabùrzenié manifestującé sã kłopòtama w nôuce czëtaniô i pisaniô przë stosowanim standardowëch metodów nôuczaniô i jinteligencji na niwiznie co nômni westrzédnym i téż w sprzijającëch warënkach spòłeczno-kùlturowich. Je spòwòdôwónô zabùrzeniama spòdlecznëch fónkcjôw pòznawczich, co czãsto ùwarunkowôné je kónstitucjonalnié.
Przëczënë disleksji
[edicëjô | editëjë zdrój]Na rozwój disleksji skłôdô sã wiele przëczënów. Dzysdnia je wiedzec, że mòże miec m.jin. spòdlé geneticzné. Zmianë doticzą genu 6 òkreslonégò jakò DCDC2. Òkróm tegò badóné są genë 1, 2, 3 i 15. Ten slédny béł piérszim kandidatã na "winnégò disleksji". Kòl rokù 1950 przeprowôdzonëch òstało wiele badaniów w familiach òbcążonëch tima zabùrzeniama i prawie gen 15 DYXS1 miôł wëwòłiwac zmianë w rozwòju mùskú i pòstrzeganiù zdrokòwim i słëchòwim.
Tipë disleksji
[edicëjô | editëjë zdrój]- disleksjô tipù wzrokòwégò, ù jaczi spòdlégò leżą zabùrzenia percepcji i pamiācë zdrokòwi pòwiązóné z zabùrzeniama kòòrdynacji zdrokòwò-ruchòwi i ruchòwò–przestrzenny,
- disleksjô tipù słëchòwegò ùwarunkòwónô zabùrzeniama percepcji i pamiãcë słëchòwi zwãków mòwë, nôczãscy pòwiązónô z zabùrzeniama fónkcji jãzëkòwich,
- disleksjô jintegracyjnô, czédë to pòszczególné fónkcje nie wëkôzywają zakłóceniów, timczasã zabǜrzonô je kòòrdinacjô, to je wëstãpùją zabùrzenia jintegracji percepcyjno-mòtoriczny,
- disleksjô tipu mieszónégò, czej wëstãpiwają równoczasno zabùrzenia w percepcji i pamiãcë słëchòwi, pamiãcë i percepcji zdrokòwé, wëòbrazni przestrzenny,
- disleksjô wizualnô, czej wëstãpiwô tzw. niepòrządk.
Ôrtë disleksji
[edicëjô | editëjë zdrój]- disleksjô
- disortografiô
- disgrafiô
- diskalkuliô
- rozwòjowô głãbòkô disleksjô
Bibliografiô
[edicëjô | editëjë zdrój]- Marta Bogdanowicz: O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli. Lubin 1994;
Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.
- To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.