P'yŏngyang

Z Wikipedia

Pyeongyang (kòr. 평양; hanja 平壤, w kòrejańsczim miono to òznôczô plaskati môl) – stolëca Nordowi Kòreji pòłożona w zôpadnym dzélu krôju, na nadmòrsczi niżawie, na wiże kòl 85 m n. r. m., nad rzéką Tedong-gang, kòle 50 km òd ji ùńdzeniô do Zôpadnokòrejańsczi Hôwindżi (Żółti Mòrze). Przédné gòspòdarczé ë ùczbòwò-kùlturowé centróm kraju. Gard je mni wicy jak 100 km òd greńcy z Pôłniową Kòreją (DMZ)

Miono[edicëjô | editëjë zdrój]

W pòlsczim jãzëkù a za jegò pòstrzédnictwã téż w kaszëbsczim, ùmòcniło sã wzãté z rusczégò zmiłkòwé miono Phenian (Пхеньян), czëtóne z anielska Feńjan. Równak niżóden Kòrejanc nie je w sztądze wëmòwic zwãkù f. Kòmisëjô Sztandarizacëji Geògrafnych Mionów pòza Greńcama Pòlsczi Repùbliczi mô ùdbóné, żebë przejic, jakno pòlsczi egzonim, miono Pjongjang, zabédowóny przez òrientalistów ë trzëmający sã òridżinalny kòrejańsczi wëmòwë.

Jedno z historicznëch mionów to Ryugyŏng (류경; 柳京), czëlë "wierzbòwò stolëca", chtërnë to drzéwiãta bëłë na môlu przez całą historëjã gardu.Jine miona gardu to Kisŏng, Hwangsŏng, Rangrang, Sŏgyŏng, Sŏdo, Hogyŏng, Changan, ëtd. Òbczas japòńsczi òkùpacëji ë w japòńsczim jãzëkù stolëca Nordowi Kòreji znónô je jakno Heijō, co je japòńsczim ôrtã òdczëtaniô miona gardu w chińsczich znakach 平壌.

Historëjô[edicëjô | editëjë zdrój]

P'yŏngyang to jedno z nôstarszëch kòrejańsczëch gardów. Ùsôdzoné w 1122 rokù p.n.e, na pòdstpòdlim niewiôldżégò szëdlëca (dzysô dzelnica Rangang). Wedle legeńdë gard òstôł założony w 2333 rokù p.n.e. jakno Wanggŏmsŏng (왕검성; 王儉城). W latach 427 - 668 stolëca państwa Goguryeo. Zôs òsta zniszczony przez Chinë ë Sillã. W 676 òstôł wzãti przez Silla, ale òstawiony bez znaczeniô na greńcy midze Sillą a Balhae do czasu panowaniô dinastëji Goryeo, czedë to gard òstôł nazwóny Sŏgyŏng (서경; 西京; "Zôpadnô Stolëca"), chòc fòrmalno stolëcą nie béł. Òbczas panowaniô dinastëji Joseon béł stolëcą prowincëji P'yŏngan, a òd 1896 przez całi cząd japòńsczi òkùpacëji stolëcą Pôłniowégò P'yŏngan. W 1592 - 1593 béł zajãti przez Japònów. Òd XVII s. P'yŏngyang to pòliticzné a kùlturowé centrum nordowò-zôpadni Kòreji. W rokù 1627 òstôł dobëti pòstãpny rôz ë spôlony przez chińską armijã. W cządze chińskò-japòńsczi wòjnë w latach 1894 - 1895 òstôł mòckò zniszczony. Òdbùdowóny òbczas japòńsczi òkùpacëji w latach 1910 - 1945. W 1945 wëzwòlony przez Czerwioną Armijã. Òd 1948 rokù stolëca Nordowi Kòreji. Òbczas kòrejańsczi wòjnë (1950 - 1953 gard przechòdôł òd jedny starnë kònflikta do drëdżi. Kù reszce, slédnô jinwazëjô Chińsczi Lëdowò-Wëzwòlenczi Armiji rozsądzëła ò przeznanim gardu Nordowi Kòreji. W 1955 òdkrëtô òstała dôwna wies w òbéńdze gardu zwónym Kǔmtan-ni.

Ùrzãdny pòdzélk[edicëjô | editëjë zdrój]

Pyeongyang pòdzélony je na 19 dzielniców ("Kuyŏk") ë 4 krézë ("Kun").

  • Chung-guyŏk (중구역; 中區域)
  • P'yŏngch'ŏn-guyŏk (평천구역; 平川區域)
  • Pot'onggang-guyŏk (보통강구역; 普通江區域)
  • Moranbong-guyŏk (모란봉구역; 牡丹峰區域)
  • Sŏsŏng-guyŏk (서성구역; 西城區域)
  • Sŏn'gyo-guyŏk (선교구역; 船橋區域)
  • Tongdaewŏn-guyŏk (동대원구역; 東大院區域)
  • Taedonggang-guyŏk (대동강구역; 大同江區域)
  • Sadong-guyŏk (사동구역; 寺洞區域)
  • Taesŏng-guyŏk (대성구역; 大城區域)
  • Man'gyŏngdae-guyŏk (만경대구역; 萬景臺區域 téż pisóné 萬景台區域)
  • Hyŏngjesan-guyŏk (형제산구역; 兄弟山區域)
  • Ryongsŏng-guyŏk (룡성구역; 龍城區域)
  • Samsŏk-guyŏk (삼석구역; 三石區域)
  • Sŭngho-guyŏk (승호구역; 勝湖區域)
  • Ryŏkp'o-guyŏk (력포구역; 力浦區域)
  • Rakrang-guyŏk (락랑구역; 樂浪區域)
  • Sunan-guyŏk (순안구역; 順安區域)
  • Ŭnjŏng-guyŏk (은정구역; 恩情區域)
  • Chunghwa-gun (중화군; 中和郡)
  • Kangnam-gun (강남군; 江南郡)
  • Kangdong-gun (강동군; 江東郡)
  • Sangwŏn-gun (상원군; 祥原郡)


Ùrzãdny pòdzélk Nordowi Kòreji Fana Nordowi Kòreji
Gardë administrowóné przez rząd
P'yŏngyangRasŏn
Gardë przódë administrowóné przez rząd

Ch'ŏngjinHamhŭngKaesŏngNamp'o

Specjalné òbéńdë
Jindiustrialno Òbéńda KaesŏngTuristiczno Òbéńda KŭmgangsanSpecjalnô Administracëjowô Òbéńda Sinŭiju
Prowincëje
ChagangNordowé HamgyŏngPôłniowé HamgyŏngNordowé HwanghaePôłniowé HwanghaeKangwŏnNordowé P'yŏnganPôłniowé P'yŏnganRyanggang