Migracja lëdzy
Migracja lëdzy - to je przecyganié abò przesedlanié lëdzy bënë kraju (np. ze wsë do miasta), a téż i z jednégò kraju do drëdżégò. Jak sã dobiérô kryterium czasu, mòże wëapartnic sezonową i cygłą migracjã; kryterium przëczënë: dëtkòwą, pòliticzną, religiową migracjã itd. Na Kaszëbach òd dôwna widzec je wiôlgą migracjową rëszotã. W XIX wiekù, a òsoblëwò w jegò drëdżi pòłowie wiele tësacy Kaszëbów wëcygnãło do Kanadë, Zjednónëch Krajów Americzi, Brazylsczi i Miemców. Wëjazdë do òstatnégò z wëmienionëch krajów bëłë w nym czasu czãsto sezonowé. Pò I swiatowi wòjnie wikszosc Miemców, jaczich na Kaszëbach bëło cziledzesąt tësący wëjachało òd nas. Jednakò òstało jich czilenôsce tësący, np. w Chònicach i òkòlim. W rãkach Miemców bëło wiele warkòwniów i majątkków, na przëmiôr w Krokòwie wiele gbùrsczi zemi nôlezało do familii von Krockòw. Na kaszëbsczich zemiach, jaczé òstałë w grańcach Miemców, widzec bëło copanié sã kaszëbskòscë. Wëcyganié nôbarżi aktiwnëch Kaszëbów, òpòwiôdającëch sã za Pòlską, bëło tak wiôldżé, że na przëmiôr spòlëznnowò-kùlturowe żëce kaszëbsczé w Bëtowie, tak żëwé przed I swiatową wòjną, pò prôwdze zamarło. Wôrt je pòdczorchnac, że wiôldżé demògrafòwé zmianë pò II swiatowi wòjnie bëłë w Gdine, do jaczi wrócëła wikszoscc wënëkónëch òb czas wòjnië lëdzy, a téż w dòwnym Wòlnym Gardze Gduńskù i w pòwiatach: słëpsczim, lãbòrsczim ë człëchoòwsczim. Zarô pò wòjnie zamieszkało tam czileset tësącyPòlôchów przecygnionëch z Pòlsczi i z dôwnëch Kresów.
Plusowé saldo migracowôch rësznotów na Kaszëbach w 2005 rokù bëło w pòwiatach: pùcczim, wejerowsczim, kartësczim i gduńsczim, jaczé dopełniwają Trójmiasto. Òsoblëwò wëaparniają sã w tim pòwiatë: gduńsczi 14 na 1000 lëdzy, wejrowsczi 7,5 na 1000 lëdzy, kartësczi 6,1 na 1000 lëdzy i pùcczi 2,5 na 1 000 lëdzy. Minusowé saldo migracjowëch rëszotów zapisëją wszëtczé jinszé pòwiatë Kaszëb, a òsoblëwò człëchòwskô i bëtowskô zemia.
Lëteratura
[edicëjô | editëjë zdrój]- Jan Mòrdawsczi : Geografia Kaszub/Geògrafia Kaszëb; tłómaczëlë: Ida Czajinô, Róman Drzéżdżón, Marian Jelińsczi, Karól Rhode, Gduńsk 2008, ss. 91 - 94.
To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.
