Kaszëbsczé Pòjezerzé - rozeszłoscë midzë wersjama
Hidayatsrf (diskùsëjô | wkłôd) D clean up using AWB |
|||
Linijô 3: | Linijô 3: | ||
To dô tu wiele jezór, a westrzód nich wiôlgòscą wëapartniają sã: Reduńsczé Jezora (Dólné i Górné), [[Òstrzëcczé Jezoro|Òstrzëcczé]], [[Gòwidlińsczé Jezoro|Gòwidlińsczé]] i [[Môùsz]]. Na klimat wërazny cësk mô wiôldżé zjinaczenié wiże. Razã z ji rostã òpôdô wiżô temperaturë lëftu, a zwikszô sã sëma atmòsferowëch òpadów. Długò mòże tu leżëc sniég. |
To dô tu wiele jezór, a westrzód nich wiôlgòscą wëapartniają sã: Reduńsczé Jezora (Dólné i Górné), [[Òstrzëcczé Jezoro|Òstrzëcczé]], [[Gòwidlińsczé Jezoro|Gòwidlińsczé]] i [[Môùsz]]. Na klimat wërazny cësk mô wiôldżé zjinaczenié wiże. Razã z ji rostã òpôdô wiżô temperaturë lëftu, a zwikszô sã sëma atmòsferowëch òpadów. Długò mòże tu leżëc sniég. |
||
Nôtërné roscëznowé ruchno sparłãczoné je z wiele dzejnikama, westrzód chtërnëch do nôwôżniészich nôleżi zarechòwac klimat, òksëpòwy spódk, ùsztôłcenié wiéchrzëznë i wòdné òdnieseniô. Dzysdniowé roscëznowé ruchno pòkôzywô mòcny zrzeszënk z gòspòdarzczim dzejanim człowieka. |
Nôtërné roscëznowé ruchno sparłãczoné je z wiele dzejnikama, westrzód chtërnëch do nôwôżniészich nôleżi zarechòwac klimat, òksëpòwy spódk, ùsztôłcenié wiéchrzëznë i wòdné òdnieseniô. Dzysdniowé roscëznowé ruchno pòkôzywô mòcny zrzeszënk z gòspòdarzczim dzejanim człowieka. |
||
Nôczãscé spòtikónym drzewã òpisywóny òbéńdë je [[sosna]], rosnącô abò w jednorodnëch drzéwiãcëznach (bòrë sosnowé) abò miészónëch - z [[bùk |
Nôczãscé spòtikónym drzewã òpisywóny òbéńdë je [[sosna]], rosnącô abò w jednorodnëch drzéwiãcëznach (bòrë sosnowé) abò miészónëch - z [[bùk]]ã abò [[dana|daną]]. Òsoblëwò czãsto spòtikómë jã na piôszczëstëch òbéńdach sandrowëch. Corôz czãscy spòtikóny je [[skòwrónk]], colemało sadzony w lasowym zbiérkù z bùkã, [[dãb]]ã i sosną. Znóné są bùkòwé lasë kòl [[Szimbark]]a. |
||
Zdłużą strëgów i nad jezorama wëstãpywają łãdżi. Tu pierszima drzewama są: [[szarô òlszô]], [[wierzba]] (jerzbina) i [[papla]]. |
Zdłużą strëgów i nad jezorama wëstãpywają łãdżi. Tu pierszima drzewama są: [[szarô òlszô]], [[wierzba]] (jerzbina) i [[papla]]. |
||
Tipòwym roscëznowym zbiérkã sparłãczonym z fùchtnym spódkã są nisczé torfòwiszcza, pòdskôcóné gruńtowëma wòdama. Pòrôstają je pierszim dzélã [[strzëna|strzënë]], [[charzt]] i mechë. Tamsam wëstãpywają wrzosowiszcza pòrosłé czerzkama, chtërnëch nôwôżniészim elementã są [[wrzos]]ë, jak téż wielelatné roscënë, trôwë, mechë i narwë. Môlama spòtikómë tu sosnë, brzozë i [[jałówc]]e. |
Tipòwym roscëznowym zbiérkã sparłãczonym z fùchtnym spódkã są nisczé torfòwiszcza, pòdskôcóné gruńtowëma wòdama. Pòrôstają je pierszim dzélã [[strzëna|strzënë]], [[charzt]] i mechë. Tamsam wëstãpywają wrzosowiszcza pòrosłé czerzkama, chtërnëch nôwôżniészim elementã są [[wrzos]]ë, jak téż wielelatné roscënë, trôwë, mechë i narwë. Môlama spòtikómë tu sosnë, brzozë i [[jałówc]]e. |
||
Linijô 11: | Linijô 11: | ||
Tu warô zasedzałi òd wieków kaszëbsczi lud, chtëren mô swój [[Kaszëbsczi jãzëk|jãzëk]] i zwëczi. Je téż [[kaszëbskô lëteratura]]. Tu w [[Kartuzë|Kartuzach]] je [[Kaszëbsczé Mùzeum miona Frãcëszka Trédra]]. |
Tu warô zasedzałi òd wieków kaszëbsczi lud, chtëren mô swój [[Kaszëbsczi jãzëk|jãzëk]] i zwëczi. Je téż [[kaszëbskô lëteratura]]. Tu w [[Kartuzë|Kartuzach]] je [[Kaszëbsczé Mùzeum miona Frãcëszka Trédra]]. |
||
⚫ | |||
== Bùtnowé lënczi == |
== Bùtnowé lënczi == |
||
*[http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/451 (pl)] |
*[http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/451 (pl)] |
||
Linijô 24: | Linijô 23: | ||
[[Kategòrëjô:Kaszëbë]] |
[[Kategòrëjô:Kaszëbë]] |
||
⚫ |
Wersëjô z 08:37, 4 ruj 2016
Kaszëbsczé Pòjezerzé zajimô westrzédny pas Kaszëbów. Je tu wiôlgô, jak na niżawné òbéńdë, wiżô krôjnë n.r.m. i ùrozmajiconô rzezba terenu, przede wszëtczim w conie pòjezérnégò pùkla. Òd nôwëższich Szimbarzczich Grzëpów (329 m n.r.m.) teren pòstãpno òpôdô w stronã nordë, pôłnia i wschòdu. To dô tu wiele jezór, a westrzód nich wiôlgòscą wëapartniają sã: Reduńsczé Jezora (Dólné i Górné), Òstrzëcczé, Gòwidlińsczé i Môùsz. Na klimat wërazny cësk mô wiôldżé zjinaczenié wiże. Razã z ji rostã òpôdô wiżô temperaturë lëftu, a zwikszô sã sëma atmòsferowëch òpadów. Długò mòże tu leżëc sniég. Nôtërné roscëznowé ruchno sparłãczoné je z wiele dzejnikama, westrzód chtërnëch do nôwôżniészich nôleżi zarechòwac klimat, òksëpòwy spódk, ùsztôłcenié wiéchrzëznë i wòdné òdnieseniô. Dzysdniowé roscëznowé ruchno pòkôzywô mòcny zrzeszënk z gòspòdarzczim dzejanim człowieka. Nôczãscé spòtikónym drzewã òpisywóny òbéńdë je sosna, rosnącô abò w jednorodnëch drzéwiãcëznach (bòrë sosnowé) abò miészónëch - z bùkã abò daną. Òsoblëwò czãsto spòtikómë jã na piôszczëstëch òbéńdach sandrowëch. Corôz czãscy spòtikóny je skòwrónk, colemało sadzony w lasowym zbiérkù z bùkã, dãbã i sosną. Znóné są bùkòwé lasë kòl Szimbarka. Zdłużą strëgów i nad jezorama wëstãpywają łãdżi. Tu pierszima drzewama są: szarô òlszô, wierzba (jerzbina) i papla. Tipòwym roscëznowym zbiérkã sparłãczonym z fùchtnym spódkã są nisczé torfòwiszcza, pòdskôcóné gruńtowëma wòdama. Pòrôstają je pierszim dzélã strzënë, charzt i mechë. Tamsam wëstãpywają wrzosowiszcza pòrosłé czerzkama, chtërnëch nôwôżniészim elementã są wrzosë, jak téż wielelatné roscënë, trôwë, mechë i narwë. Môlama spòtikómë tu sosnë, brzozë i jałówce. Grad lasowatoscë je tu wiôldżi, òsoblëwie na sandrowëch òbéńdach. Mało lasów mô wsowô gmina Chmielno i miasto Żukòwò. W ùprawach wërazno panëją tu żëto, pszéńżëto i bùlwë. Bëlną wiéchrzëznã zabiérają téż pôsné roscënë. Chòwa bëdła je nôbarżi rozwitô na terenach bòkadnëch w łączi i pastwiszcza, swiniô chòwa je za to sparłãczonô z ùprawą bùlew i spòsobã zdobëcô relatiwno tónëch kôrmów socznëch. Ta òbéńda je znónô z plantacji pòtrôwniców ("kaszëbsczich malënów"). Tu warô zasedzałi òd wieków kaszëbsczi lud, chtëren mô swój jãzëk i zwëczi. Je téż kaszëbskô lëteratura. Tu w Kartuzach je Kaszëbsczé Mùzeum miona Frãcëszka Trédra.
Bùtnowé lënczi
Lëteratura
- Augustowski B. (red.): Pojezierze Kaszubskie (praca zbiorowa), Gdańsk : GTN, 1979, ISBN 83-04-00363-5
- Encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1974, s. 433
- Pojezierze Kaszubskie, Baranowski, Jerzy (teksty Donald Tusk) - Warszawa : Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1985, Wyd. 1.
- Pojezierze Kaszubskie / Piotrowska H., Sławomir Kadulski S. Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1985. ISBN 83-214-0376-X
- To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.