Tatrë - rozeszłoscë midzë wersjama
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linijô 1: | Linijô 1: | ||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Tatrë sã pòłozunė w keta tatrzanscim , buten zôpôd ;[[karpatë|Karpaty]]. |
|||
==Położéni== |
|||
⚫ | Całé tatrë zajmùją wièchrzëznã 7854 km2, z tegò dôla 175 m2 leżi w granicach polsczi, a 610 km2. Na krôjnã słowacji.długosc tatrë mierzona òd pòrėnkù podnóży kobylegò wierchu do pôłniowi zôpôd podnóży òstregò wierchu kwaczyńsczegò mierzy w linii na prost 57km2, a ścisnote wśród granicy głównej 80km. Tatrë sä pòd òchronã przez ùstawienie na ich wièchrzni tatrzańcziegò parkù narodowegò i słowianczegò tanap-u i tès do swiatowej seci reerwatów biosfery ,[[unesco]]. |
||
Tatrë to najwyżsi gòrë Polsci. Sã òne tés |
Tatrë to najwyżsi gòrë Polsci. Sã òne tés |
||
Linijô 29: | Linijô 34: | ||
'''Zdroje''': www.gorskiswiat.pl/tatry. |
'''Zdroje''': www.gorskiswiat.pl/tatry. |
||
⚫ | |||
⚫ |
Wersëjô z 23:16, 19 lës 2014
Tatrë
Tatrë sã pòłozunė w keta tatrzanscim , buten zôpôd ;Karpaty.
Położéni
Całé tatrë zajmùją wièchrzëznã 7854 km2, z tegò dôla 175 m2 leżi w granicach polsczi, a 610 km2. Na krôjnã słowacji.długosc tatrë mierzona òd pòrėnkù podnóży kobylegò wierchu do pôłniowi zôpôd podnóży òstregò wierchu kwaczyńsczegò mierzy w linii na prost 57km2, a ścisnote wśród granicy głównej 80km. Tatrë sä pòd òchronã przez ùstawienie na ich wièchrzni tatrzańcziegò parkù narodowegò i słowianczegò tanap-u i tès do swiatowej seci reerwatów biosfery ,unesco.
Tatrë to najwyżsi gòrë Polsci. Sã òne tés najwyżsim masywem gòrscim w całych Karpatach Zôpôd. Mòżemy je pòdzelic na trzë częsci: Tatrë Zôpôd, Tatrë Wysoci,Tatrë Bielsci Największi jezora w Tatrë sã: Mòrskie Òkò 34,5 ha Wielczi Staw 34,1 ha (Polska) Czôrnô Staw pòd Rysami 20,1 ha (Polska) Wielczi Hińczòwy Staw 20,1 ha (Słowacja). Szczyrbskié Jezoro 19,7 ha (Słowacja) Mòrskie Òkò w Dolinie Rybiegò Potòkù wraz z ògromnymi Mięgùszowieczimi Szczytami i Cubryną. Widok ze szlaku przez Świstówkę. Dolina Pięcu Stawów Pòlsczich z òkolic Swistowej Czuby Najwyższy szczytem Tatë je Gierlach (2655 m npm) leżący w Tatrë Wysoczich. W Tatrach Zôpôd je to Bystra (2248 m npm), a w Tatë Bielsczich Hawrań (2152 m npm). W Pòlscze najwyżsi sã Rysy (2499 m npm), równak je to szczyt graniczny - a w rzeczywistości najwyżsimm całkowicie pòłożonym w granicach Pòlsczi szczytem je Kòzi Wierch (2291 m npm). Najwyżsim pòlsczim szczytem w Tatrë Zôpôd je Starobociańsczi Wierch (2176 m npm), równak òn tès je szczytem granicznym. Fauna i flora: - to kòlejni atut tatrzańsczich pejzaży. Lasë regla dolnegò rozciagã sã od okole 1000 m npm sãgają 1250 m npm, natomiast wyżéj do wyskòsczi 1550 m npm występuje pasmo regla górnegò. Na większi wysokòśczi napotykamy na kosodrzewinę, chterna wraz ze zwrostem wysokòśczi karłowaceje zanikając całkowicie na wysokòsczi około 1800 m npm. Jeszcze wyżej rozciãga sã pasmo hal. Òczewisce w zależnośce òd regionu Tatrë, wysokòsczi do jacich sãgają pòszczególne piętra roślinnosce, są różne. Doskonałim przykładem na to mòże bëc np. Dolina Jaworzynsczi, w chternej to gòrna granica lase znajdujã sã na wysokosczi okole 1200 m npm i je najniżej pòłòżoną w calich Tatrë. Z pòsród zwierzãt niespòtyczanych lub małò spòtyczanych w innych rejonach Pòlsczi należy wymienić miedzwiedze, kòzice i świstaczi. Pòza tim mòżemy napòtkac tu równak dziki, sarny, wilczi czy żbiki. Gnieżdżą sã tu równak ptaczi takie jak: òrlik krzykliwi, kania ruda, myszołów, kòbuz, kilka gatunków sów, głuszce i jarząbsczi.
Turystycznie: - Tatrë sã baro atrakcyjne ze względu na dosc dużą ilosc szlaków znakòwanich, a tès klimat stosunkowò łagodni jak na wysoczi gòrë. Letni sezon turystyczny trwa przez kilka miesãcy - trudno precyzować dokładny òkres, gdyż je to zależne od danegò roku. Na Słowacji pamiãtame jednak, że większosc szlaków turystycznych w Tatrë je zamykana na òkres òd 31.10 do 15.06 i je rygorystycznie przestrzeguny przez służby TANAP-u. Pamiãtajmy ò tim, że Tatr nawetka w lecie mògą bëc górami niebezpiecznymi w związku z czem niezbędne je òdpowiednie ruchna, a tès umiejętnosc dostosowania trasy do swòjeg doświadczenia oraz kondycji fizycznej. Rocznie srednio ginie w Tatrë kole 20 òsób.
Zdroje: www.gorskiswiat.pl/tatry.
[[1]]