Nowi Jork (stón) - rozeszłoscë midzë wersjama
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linijô 7: | Linijô 7: | ||
'''Geògrafiô''' |
'''Geògrafiô''' |
||
Stón je usadłé krótkò jezora Òntario i Erie,a òd pôłniowégò wschòdu tikô Atlanticczégò Òceanu. Na nordze mô grańcë z Kanadą. Nôwiãkszé rzeczi to : Niagarô, Hudson, Rzeka Świãtégò Wawrzëńca. |
Stón je usadłé krótkò jezora Òntario i Erie,a òd pôłniowégò wschòdu tikô Atlanticczégò Òceanu. Na nordze mô grańcë z Kanadą. Nôwiãkszé rzeczi to : Niagarô, Hudson, Rzeka Świãtégò Wawrzëńca. Stón Nowi Jork leżi pòmidzë taczima stónama jak: Vermoùnt, Cònnecticut, New Jersey i Pensënwaliô. Nôwiãkszim gardem stónu je Nowi Jork, gdze żëje bez mała pòłowa jegò mieszkóńców. Jinszé wiôldzi gardë to: Bùfalo, Rochester, Sëracuze i stolëca stónu – Albanë. |
||
Stón Nowi Jork leżi pòmidzë taczima stónama jak : Vermoùnt, Cònnecticut, New Jersey i Pensënwaliô. Nôwiãkszim gardem stónu je Nowi Jork, gdze żëje bez mała pòłowa jegò mieszkóńców. Jinszé wiôldzi gardë to: Bùfalo, Rochester, Sëracuze i stolëca stónu – Albanë. |
|||
'''Demografiô''' |
'''Demografiô''' |
||
Linijô 41: | Linijô 40: | ||
*Kòscół Prezbiterôńsczi : 116 960 |
*Kòscół Prezbiterôńsczi : 116 960 |
||
=====Ùniwersitetë===== |
=====Ùniwersitetë===== |
||
#Gardné Ùniwersitet |
#Gardné Ùniwersitet z Nowégò Jorkù ( City University of New York ) |
||
#Còrnell Ùniwersitet |
#Còrnell Ùniwersitet |
||
#Siracùse |
#Siracùse Ùniwersitet |
||
#Còlùmbiô |
#Còlùmbiô Ùniwersitet |
||
======Apartnoścë====== |
======Apartnoścë====== |
||
Sztatùra Wòlnoścë, wòdospôd Niagarô, Wëższô Wòjskòwô Szkòła ''West Point'', Westrzédni Pôrk i jinsze. |
Sztatùra Wòlnoścë, wòdospôd Niagarô, Wëższô Wòjskòwô Szkòła ''West Point'', Westrzédni Pôrk i jinsze. |
Wersëjô z 17:41, 24 stë 2016
( ang. State of New York lub York State ) – stón w nordowò – wschòdni czãszczi Zjednónëch Krajów Americzi ( USA ).
Historëjô
Przóde ( czej jesz ni bëło tam Eùropejczików ) ne òbszarë zamieszkiwełë Indiónë Mohegôn, Munsee i Delawarowie ( grëpa algonkińskô ), a téż Mòhawk, Òneidô, Ònondagô, Cayugô i Senekô. Pierwim Eùropejczikã, chtëren nawiedzëł òbéńdã przińdniégò Nowigò Jorkù bëł Giowanni da Verrazzano w 1524 rokù. Henry Hùdson w 1609 rokù òdkrëł przédnią rzékã stónu, póżni pòzwóną jegò mionã. Pierwszima stójnëma eùropejszczima òsëdléńcama bëlë Hòlandrzë, chtërni òd 1613 rokù òrganizowëlë w òbrëmienim Manhatanu swòjiznowy zamòrsczi òbszôr. Le pózni pò III wòjnie anielskò – hòlendôrsczi òddałë zemie Anglikóm, chtërni pòzwalë zemiã mionã Prowincjô Nowi Jork ( 1777 r. ) Òstateczno òbszôrë Nowégò Jorkù stałë sã swòjizną Zjednónëch Krajów Americzi pò 1797 rokù na skùtk pòdpisónëch ùgòdów z Indiónama .
Geògrafiô
Stón je usadłé krótkò jezora Òntario i Erie,a òd pôłniowégò wschòdu tikô Atlanticczégò Òceanu. Na nordze mô grańcë z Kanadą. Nôwiãkszé rzeczi to : Niagarô, Hudson, Rzeka Świãtégò Wawrzëńca. Stón Nowi Jork leżi pòmidzë taczima stónama jak: Vermoùnt, Cònnecticut, New Jersey i Pensënwaliô. Nôwiãkszim gardem stónu je Nowi Jork, gdze żëje bez mała pòłowa jegò mieszkóńców. Jinszé wiôldzi gardë to: Bùfalo, Rochester, Sëracuze i stolëca stónu – Albanë.
Demografiô
Nowi Jork mô 17 421 800 mieszkańców ( 2005 ). Hewò lëdze gôdają pòstãpnëma jãzëkama :
- jãzëk anielsczi – 71,84%
- jãzëk szpańsczi – 14,08 %
- jãzëk chińsczi – 1,66 %
- jãzëk rusczi – 1,33 %
- jãzëk włosczi – 1,27 %
- jãzëk francëszczi – 0,8 %
- jãzëk kreòlsczi – 0,65 %
- jãzëk jidysz – 0,6 %
- jãzëk kòreańsczi – 0,6 %
- jãzëk pòlsczi – 0,54 %
Religiô
- katolëcyzm – 39 %
- protestantizm – 32 %
- niewiérnicë – 17 %
- judajizm – 6 %
- òstałë ( islam, buddizm,hinduizm, ...) – 6 %
Nôwiãkszima religijnëma grëpama w 2010 rokù bëłë :
- kòscół katolëcczi: 6 286 916
- Judajizm : 784 106
- Mùzułmaństwò : 392 953
- Protestantizm : 374 521
- Zjednóny Kòscół Metodëstëczny : 328 315
- Zelonoświãtkòwcë : 175 000
- Kòscół Babtistów : 173 407
- Kòscół Epistopôlny : 163 730
- Kòscół Ewangelëckò – Lëterańsczi : 134 407
- Kòscół Prezbiterôńsczi : 116 960
Ùniwersitetë
- Gardné Ùniwersitet z Nowégò Jorkù ( City University of New York )
- Còrnell Ùniwersitet
- Siracùse Ùniwersitet
- Còlùmbiô Ùniwersitet
Apartnoścë
Sztatùra Wòlnoścë, wòdospôd Niagarô, Wëższô Wòjskòwô Szkòła West Point, Westrzédni Pôrk i jinsze.