Tatrë - rozeszłoscë midzë wersjama

Z Wikipedia
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linijô 7: Linijô 7:
==Położéni==
==Położéni==


Całé tatrë zajmùją wièchrzëznã 7854 km2, z tegò dôla 175 m2 leżi w granicach polsczi, a 610 km2. Na krôjnã słowacji.długosc tatrë mierzona òd pòrėnkù podnóży kobylegò wierchu do pôłniowi zôpôd podnóży òstregò wierchu kwaczyńsczegò mierzy w linii na prost 57km2, a ścisnote wśród granicy głównej 80km. Tatrë sä pòd òchronã przez ùstawienie na ich wièchrzni tatrzańcziegò parkù narodowegò i słowianczegò tanap-u i tès do swiatowej seci reerwatów biosfery ,[[unesco]].
Całé tatrë zajmùją wièchrzëznã 7854 km2, z tegò dôla 175 m2 leżi w granicach polsczi, a 610 km2. Na krôjnã słowacji.długosc tatrë mierzona òd pòrėnkù podnóży kobylegò wierchu do pôłniowi zôpôd podnóży òstregò wierchu kwaczyńsczegò mierzy w linii na prost 57km2, a ścisnote wśród granicy głównej 80km. Tatrë sä pòd òchronã przez ùstawienie na ich wièchrzni tatrzańcziegò parkù narodowegò i słowianczegò tanap-u i tès do swiatowej seci reerwatów biosfery ,[[UNESCO]].


==Genezô==
==Genezô==
Linijô 38: Linijô 38:




Turstkia to ôrt aktiwnégò wëpòczinkù, realizowónégò przez rézë, sparłãczoné ze zwëskanim pòznôwenëch célów(tj. krôjoznawstwã) , a téżzajimanim sã spòrtã. Tatrë sã baro atrakcyjne ze względu na dosc dużą ilosc szlaków znakòwanich, a tès klimat stosunkowò łagodni jak na wysoczi gòrë. Letni sezon turystyczny trwa przez kilka miesãcy - trudno precyzować dokładny òkres, gdyż je to zależne od danegò roku. Na Słowacji pamiãtame jednak, że większosc szlaków turystycznych w Tatrë je zamykana na òkres òd 31.10 do 15.06 i je rygorystycznie przestrzeguny przez służby TANAP-u. Pamiãtajmy ò tim, że Tatr nawetka w lecie mògą bëc górami niebezpiecznymi w związku z czem niezbędne je òdpowiednie ruchna, a tès umiejętnosc dostosowania trasy do swòjeg doświadczenia oraz kondycji fizycznej. Rocznie srednio ginie w Tatrë kole 20 òsób.
Turstkia to ôrt aktiwnégò wëpòczinkù, realizowónégò przez rézë, sparłãczoné ze zwëskanim pòznôwenëch célów(tj. krôjoznawstwã) , a téżzajimanim sã spòrtã. Tatrë sã baro atrakcyjne ze względu na dosc dużą ilosc szlaków znakòwanich, a tès klimat stosunkowò łagodni jak na wysoczi gòrë. Letni sezon turystyczny trwa przez kilka miesãcy - trudno precyzować dokładny òkres, gdyż je to zależne od danegò roku. Na Słowacji pamiãtame jednak, że większosc szlaków turystycznych w Tatrë je zamykana na òkres òd 31.10 do 15.06 i je rygorystycznie przestrzeguny przez służby ;[[TANAP-u|TANAP]]. Pamiãtajmy ò tim, że Tatr nawetka w lecie mògą bëc górami niebezpiecznymi w związku z czem niezbędne je òdpowiednie ruchna, a tès umiejętnosc dostosowania trasy do swòjeg doświadczenia oraz kondycji fizycznej. Rocznie srednio ginie w Tatrë kole 20 òsób.


==Bibliografiô==
'''Zdroje''': www.gorskiswiat.pl/tatry.



www.gorskiswiat.pl/tatry.
[[File:Tatry Mapa Plastyczna.JPG|thumb|Tatrë mapa plastycznò]]
[[File:Tatry Mapa Plastyczna.JPG|thumb|Tatrë mapa plastycznò]]
[[http://www.gorskiswiat.pl/tatry.php]][[Òbrôzk:Belianske Tatry from Jahňaci štít.jpg|thumb|Pòłozenié Tatr]][[Òbrôzk:Tatry - MOko.jpg|thumb|Mòrscze Òkò]]
[[http://www.gorskiswiat.pl/tatry.php]][[Òbrôzk:Belianske Tatry from Jahňaci štít.jpg|thumb|Pòłozenié Tatr]][[Òbrôzk:Tatry - MOko.jpg|thumb|Mòrscze Òkò]]

Wersëjô z 22:32, 19 lës 2014

Tatrë 


Tatrë sã pòłozunė w keta tatrzanscim , buten zôpôd ;Karpaty.

Położéni

Całé tatrë zajmùją wièchrzëznã 7854 km2, z tegò dôla 175 m2 leżi w granicach polsczi, a 610 km2. Na krôjnã słowacji.długosc tatrë mierzona òd pòrėnkù podnóży kobylegò wierchu do pôłniowi zôpôd podnóży òstregò wierchu kwaczyńsczegò mierzy w linii na prost 57km2, a ścisnote wśród granicy głównej 80km. Tatrë sä pòd òchronã przez ùstawienie na ich wièchrzni tatrzańcziegò parkù narodowegò i słowianczegò tanap-u i tès do swiatowej seci reerwatów biosfery ,UNESCO.

Genezô

Tatrë to najwyżsi gòrë Polsci. Sã òne tés najwyżsim masywem gòrscim w całych Karpatach Zôpôd. Mòżemy je pòdzelic na trzë częsci: ;Tatrë Zôpôd, Tatrë Wysoci,Tatrë Bielsci

Nawiãkszi jezóra w Tatrëch

Największi jezora w Tatrë sã ;Mòrskie Òkò 34,5 ha ,Wielczi Staw 34,1 ha (Polska),Czôrnô Staw pòd ;Rysy 20,1 ha (Polska),Wielczi Hińczòwy Staw 20,1 ha (Słowacja),Szczyrbskié Jezoro 19,7 ha (Słowacja),Mòrskie Òkò w Dolinie Rybiegò Potòkù wraz z ògromnymi Mięgùszowieczimi Szczytami i Cubryną. Widok ze szlaku przez Świstówkę, Dolina Pięcu Stawów Pòlsczich z òkolic Swistowej Czuby.

Nôwikszy szczyt

Najwyższy szczytem Tatë je ;Gerlach (2655 m npm) leżący w Tatrë Wysoczich. W Tatrach Zôpôd je to Bystra (2248 m npm), a w Tatë Bielsczich Hawrań (2152 m npm). W Pòlscze najwyżsi sã Rysy (2499 m npm), równak je to szczyt graniczny - a w rzeczywistości najwyżsimm całkowicie pòłożonym w granicach Pòlsczi szczytem je ;Kozi Wierch (2291 m npm). Najwyżsim pòlsczim szczytem w Tatrë Zôpôd je Starobociańsczi Wierch (2176 m npm), równak òn tès je szczytem granicznym.


Fauna i flora

To kòlejni atut tatrzańsczich pejzaży. Lasëregla dolnegò rozciagã sã od okole 1000 m npm sãgają 1250 m npm, natomiastwyżéj do wyskòsczi 1550 m npm występuje pasmo regla górnegò. Na większi wysokòśczi napotykamy na kosodrzewinę, chterna wraz ze zwrostem wysokòśczi karłowaceje zanikając całkowicie na wysokòsczi około 1800 m npm. Jeszcze wyżej rozciãga sã pasmo hal. Òczewisce w zależnośce òd regionu Tatrë, wysokòsczi do jacich sãgają pòszczególne piętra roślinnosce, są różne. Doskonałim przykłademna to mòże bëc np. Dolina Jaworzynsczi, w chternej to gòrna granica lase znajdujã sã na wysokosczi okole 1200 m npm i je najniżej pòłòżoną w calich Tatrë. Z pòsród zwierzãt niespòtyczanych lub małò spòtyczanych w innych rejonach Pòlsczi należy wymienić miedzwiedze, kòzice i świstaczi. Pòza tim mòżemy napòtkac tu równak dziki, sarny, wilczi czy żbiki. Gnieżdżą sã tu równak ptaczi takie jak: òrlik krzykliwi, kania ruda, myszołów, kòbuz, kilka gatunków sów, głuszce i jarząbsczi.


Turystika

Turstkia to ôrt aktiwnégò wëpòczinkù, realizowónégò przez rézë, sparłãczoné ze zwëskanim pòznôwenëch célów(tj. krôjoznawstwã) , a téżzajimanim sã spòrtã. Tatrë sã baro atrakcyjne ze względu na dosc dużą ilosc szlaków znakòwanich, a tès klimat stosunkowò łagodni jak na wysoczi gòrë. Letni sezon turystyczny trwa przez kilka miesãcy - trudno precyzować dokładny òkres, gdyż je to zależne od danegò roku. Na Słowacji pamiãtame jednak, że większosc szlaków turystycznych w Tatrë je zamykana na òkres òd 31.10 do 15.06 i je rygorystycznie przestrzeguny przez służby ;TANAP. Pamiãtajmy ò tim, że Tatr nawetka w lecie mògą bëc górami niebezpiecznymi w związku z czem niezbędne je òdpowiednie ruchna, a tès umiejętnosc dostosowania trasy do swòjeg doświadczenia oraz kondycji fizycznej. Rocznie srednio ginie w Tatrë kole 20 òsób.

Bibliografiô

www.gorskiswiat.pl/tatry.
Tatrë mapa plastycznò

[[1]]

Pòłozenié Tatr
Mòrscze Òkò