Zdrojowi tekst starnë Japòńskô

{{PaństwòX
|miono=日本国
|kaszëbsczie_miono=Japòńskô
|miono_rodzôcz=Japòńsczi
|fana_òbrôzk=Flag of Japan.svg
|céch_òbrôzk=Imperial Seal of Japan.svg
|karta_òbrôzk=Japan-CIA_WFB_Map.png
|pòłożenié_òbrôzk=Japan-location-cia.png
|mòtto=
|mòtto_jãzëk=
|mòtto_kaszëbsczi=
|òficjalny_jãzëk=[[japòńsczi jãzëk|japòńsczi]]
|fòrma_państwa=[[kònstitucëjnô mònarchijô]]
|stolëca=[[Tokijo]]
|przédnik_kraju_opis=[[czezerë Japòńsczi|czezer]]
|przédnik_kraju=[[:en:Naruhito|Naruhito]] (徳仁)
|w_mionie_tekst=
|w_mionie_ùrząd=
|w_mionie=
|szef_kraju_opis=[[premierzy Japòńsczi|premiéra]]
|szef_kraju=[[:en:Fumio Kishida|Fumio Kishida]]
|wiéchrzëzna=377&nbsp;975 <!-- w km2 -->
|wiéchrzëzna_wòdë=1,4 %
|wiéchrzëzna_môl=61
|lëdztwò=126 226 568
|lëdztwò_rok=[[2020]] 
|lëdztwò_môl=11
|gãscëzna=334
|gãscëzna_môl= 
|zdzejanié_spòsób=
|zdzejanié_data=
|òd_kògò= 
|dëtk_miono=[[jen]]
|dëtk_symbol=JPY
|UTC=+9
|himn=[[Kimi ga yo]]
|himn_kaszëbsczie_miono=
|kòd_ISO=JP
|TLD=jp
|aùtowi_kòd=J
|telefón=+81
|bôczënk= }}
'''Japòńskô''' (日本 – Nihon abò Nippon; 日本国 – Nihon-koku abò Nippon-koku) je państwò w [[Westrzédnô Azëjô|Westrzédni Azëji]], w òstrowinie [[Japòńsczé Òstrowë|Japòńsczich Òstrowòw]], z chtërnëch nôwiksze są: [[Honshū]], [[Hokkaidō]], [[Kyūshū]] ë [[Shikoku]]. Z miészich òstrowów nót je wëmienic téż [[Okinawa|Okinawã]].

== Miona Japòńsczi ==
Słowò ''Japòńskô'' pisane znakama [[kanji]] (日本) mô dwa òdczëtania: Nihon (にほん) ë Nippon (にっぽん). Pierszé je brëkòwany w codniowim jãzëkù, drëdżé - w òficjalnëch stojiznach. Znaczi ne dolmaczë sã jakno: Kraj Wschodzącégò Słuńca (日 – [[słuńce]]; 本 – kòrzéń; pòchòdzenié). Òpisënk nen pòchòdzy z [[Chińskô Lëdowô Repùblika|Chin]] ë tika sã geògrafnégò pòłożeniô Japòńsczi wedle kòntinentowi [[Azëjô|Azëji]]: Chińczikom zda sã, że słuńce co dzéń przëchòdzi z Japòńsczich Òstrowów. Przédnym mionem Japònsczi, jesz przed łaczbą z Chinami, nadaną òb môlowé lëdztwò bëło ''Yamato'' (大和). W Chinach zemie te w cządze [[Trzë Królestwa|Trzëch Królestw]] zwóne bëłë ''Wa'' (倭). Przed [[1946]] r. òficjalnym mionã Japòńsczi bëło ''Dai Nippon Teikoku'' (大日本帝国 – Czezerstwò Wiôldżi Japòńsczi). Miono ne je zwëczajno ùżiwôny na òpisënk japòńsczégò państwa w cządze òd [[Òdnowina Meiji|Òdnowinë Meiji]] (明治維新, Meiji-ishin) do kùńca wòjnë na Pacyfikù, ale òficjalnô miona negò brëkòwac zaczële w [[1936]] r. Òd 1946 òficjalnym japòńsczim mionã kraju je ''Nippon-koku'' abò ''Nihon-koku'' (日本国), co dosłownié òznôczô Japòńsczé Państwò (国 – kraj, państwò).

W eùropejsczich jãzëkach miono ''Japòńskô'' zjôwiô sã dzãka wanożnikòwi [[Marco Polo]], chtëren zapisał wëmòwã mandarińsczégò òpisënkù tich zem: ''Ciapangu''. Równak dzysdniowe miono Japòńsczi je mést z kantońsczégò ''Jatbun''. W malajsczim jãzëkù nen kantońsczi òpisënk przëbrôł sztôłt ''Japang'' ë tak òstał zaimpòrtowóny do [[Eùropa|Eùropë]] òb pòrtugalsczich kùpców. W [[1577]] r. piérszi rôz napisano ne słowo jakno ''Giapan''.

== Pòlitika ==
Japòńskô je kònstitucjową mònarszëją. Nôwëższim òrganã ùstôwcowi władzë je dwajizbòwi parlament (国会 – Kokkai, dokładno: Nôrodni Zgromadzenié), w chtërnym je Ùstôw Reprezentantów (衆議院 – Shūgi-in, niszi ùstôw) ë Ùstôw Rôdców (参議院 – Sangi-in, wëższi ùstôw). W niższim ùstôwie je 480 lëdzy, a jich kadencëjô déruje 4 lata, a w wëższim 242 lëdzy welowónych na 6 lat. Welacëje są òglowe ë krëjamne.


{{stub}}
{{Azëjô}}
[[Kategòrëjô:Japòńskô| ]]