Józef Kalasancjusz

Józef Kalasancjusz abò Kalsanti , szp. José de Calasanz, znóny téż pòd zakònnym mionã jakò Józef ód Matczi Bòżi, łac. Josephus a Matre Dei (ùr. 11 séwnika 1556 albò 1557 w Perlata de Sal w Aragònii, ùm. 25 zélnika 1648 w Rzimie) – hiszpańsczi dëchòwny katolëcczi, założëczel i pierszi general zakònu pijarów (Sp albò SchP), refòrmator òswiatë, swiãty Kòscoła katolëcczégò.

Żëcopis

Ùrodzył sã w 556 (niechtërné zdrzódła pòdôwają rok 1557) w Peralta de la Sal (gmina Peralta de Calasanz w Hiszpanii) w rodzënie „szlachetnégò rodu panów na Calasanz”. Jegò òjcã béł Pioter Casalanz, matką Maria Gaston. Pò nôùce ò triniarzi w miesce Estadilla zaczął sztudiowac prawò i filozofiã na ùniwersytece w Lerida. Dali ùcził sã w Walencji i Acla Ge Henares. Miészé swiãcenia przëjął 14 gòdnika 1852, a swiãcenia kapłańscy 17 gódnika 1853 i òstôł sekretarzã biskùpa Kacpera de la Figùea. W 1952 jachôł do Rzimù, gdze nastąpiła jegò chow przemiana. Na Zatibrzu spòtkôł dzecë z biédnych rodzënów, òdrzuconé na margines spòlëznë. W 1957 w zakristeji kòscoła sw. Dorotë òtemkł pierszą w Eùropie pùbliczną szkòłã. Chódzëłë do ni dzecë biédné i te z bogatych rodzënów. Rozrôstała sã wspólnota, zbierającô fùndusze na prowadzenié szkòłë.

W kùńcu w 1617 rokò Józef Kalasancjusz pòstanowił założëc zakònną wspólnotã pòd nazwą Zgromadzenié Pawłowé Dlô Ùbòdżich Matczi Bòżi òd Szkòłów Pòbòżnych. W 1621 Papież Grégòr XV pòdniósł kòngregacjã do zôkònu ò slëbach ùroczëstich, a Józef òstół generôlã zgromadzeniô.

System nôùczi

Józef Kalasancjusz wprowadzył rewòlucyjny system nôùczi. Zakòdół, ze ùczeń pòsôdô swòją godność. Zakôzôł stosowaniô karów cielesnych twierdzącë, ze  szkólny pòwinnë zachącywac uczniów do zdobywani wiédzë. Òpiar nôùkã na ókazywaniu serca i cerplëwòtë zamiast przymusu.

W rokù 1610 ùstalił, że szkòła spòdlecznô mdze miała sztëre etapë i razã òsmë klasów ò numeracjë òd ósmi do pierszi, nôbarżi zaawansowóny:

• pierszi etap, czili klasa ósmô ù Ksasancjusza bëła téż nazywaną klasą psałterza. W ni pò rôz pierszi pòjawiłë sã ksążczi, blós pôrã na klasa. Kalasancjusz pòstarôł sã ò pòrã tomów, ùżiwónych czes. Bez kòscélné chórë,

• drëdżi etap zwany klasą płinnigò czëtaniô to klasa sódmô i szóstô,

• trzecy etap – klasa piątô  czwiôrtô,

• czwiôrti etap – klasë trzecô, drëgô i pierszô, przeznaczoné bëłë dlô ùczniów, chtërny miele kòntinuòwac nôùkã w szkòle drëdżégò stopnia, w klasach tëch ùczëło sã gramaticzi.

Wëbróné sentencje Józefa Kalasancjusza

Żle ùżiwô mieszkaniô. Chto w nim nie gôdô z Christusã abò nie prôcëje dlô Christusa.

Samemù sobie służi, a nié Bògù, chto w służbie Bóga zapòbiégô ò gwësné kòrzëscë.

Biada temù, chto je złi póstrzód dobrich.

Jak ùmrze w Panu zakònnik, co za żëcô nie prôcowôł dlô Nioegò?

Nie je czësti, chto chùtkò nie wëpãdzô nieprzejacelów czëstoscë.

Nie je pòsłëszny, chto bãdącë zobowiązany, pòstãpùje wedle gwësnégò sądë

Wiedzô zdobi zakònnika, ale cnota kòronëje.

Nie pòtrafi óbaczëc Christusa, chto nie pòtrafi cerpiec dlô Christusa.

Nie je przëjacelã Bòga, chto nie je z nim w mòdlëtwie

Beatifikacja i kanonizacja

W 1748 papież Benedikt XIV wëniósł gò do chwałë błogòsławionych, a Klémens XIII w 1767 wpisôł gò ùroczésce do katalogù swiãtëch

Patronat

W 300. Roczëznã smiercë (1948) Pius XII ògłosył gò patronã wszëtczich katolëcczich szkòłów spòdlecznych.

Dzéń òbchòdów

Wspòmnienié lëturgiczné òbchòdzoné je w Kòscole katolëcczim w dies natalis (25 zélnika).

Bibliografiô

• Święty Józef Kalasanty, prezbiter. Internetowa Liturgia Godzin. [dostęp 2012-01-17].
• Kalasancjusz - ważniejsze fakty z życia świętego. Polska Prowincja Zakonu Pijarów. [dostęp 2012-01-17].