Bùłgariô

Република България Bùłgariô
Fana	Herb
Mòtto: Съединението прави силата

Òficjalny jãzëk	bùłgarsczi
Stolëca	Sofia
Fòrma państwa	repùblika
Wiéchrzëzna % wòdë	110 879 km² 2,16%
Lëdztwò (2018)	7 057 504
Dëtk	lew (BGN)
Czasowô cona	UTC +2
Nôrodné swiãto	3 strëmiannika
Himn	Miła Rodino
Kòd	BG
Internet	.bg
Telefón	+359

Bùłgariô (téż: Bùłgarskô; bùłg. България, òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô, bùłg. Република България) – państwò w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie. Mô przistãp do Czôrnégò Mòrza. Òd nordë grańczi z Rumùnią, òd pôłniégò z Grecją i Tërëcką, a òd zôpadu z Nordową Macedonią i Serbią. Nôleżi do NATO i Eùropejsczi Ùnie. Stolëcą Bùłgarie je gard Sofia.

Geògrafiô

Pòłożenié

Leżi w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie, pòmidzë Rumùnią i Tërecką, na pòrénkù mô przëstãp do Czôrnégò Mòrza.

Wiéchrzëzna

całownô: 110,879 km²
wiéchrzëzna lądu: 108,489 km²
wiéchrzëzna wòdów: 2,390 km²
môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 106.

Lądowé grańce

òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,806 km
państwa, z jaczima mô grańce: Grecjô 472 km, Nordowô Macedoniô 162 km, Rumùniô 605 km, Serbiô 344 km, Tërëckô 223 km

Brzegòwô liniô

Bùłgariô mô brzegòwą liniã ò długòscë 354 km.

Klimat

W Bùłgarie wastëje miérny klimat, je cepło i sëchò òb lato, chłodno i sëro òb zëmã.

Ùsztôłcenié terenu

Ùsztôłcenié terenu Bùłgarie je zwiksza górzësté, na nordze i pôłniowim wschòdze niżawë.

Wësokòsc terenu

strzédnô wësokòsc: 472 m. n.r.m.
nôniższô wësokòsc: o m. n.r.m. (Czôrné Mòrze)
nôwëższi czëp: 2,925 m. n.r.m. (Musała)

Gruńtë wedle ùżiwaniô

rolné gruńtë 46,9 % (w tim 29,9% òrnëch gruńtów)
lasë 36,7% (w 2011)

Lëdze i spòlëzna

Pòpùlacjô

wielëna lëdztwa: 7,057,504 (wôrtoscë szacowóné na lëpińc 2018)
môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 104.

Etniczné karna

Bùłgarzë 76.9%, Tërcë 8%, Cëgóni 4,4%, Bòsniacë 1.1% (wôrtoscë szacowóné na 2011)

Jãzëczi

Òficjalnym jãzëkã je bùłgarsczi, rodny dlô 76,8% mieszkańców. Jiné wôżné jãzëczi to (wôrtoscë szacowóné na 2011): tërecczi (8,2%) i romani (3,8%).

Religijné karna

Prawòsławnô katédra Aleksandra Newsczégò w Sofie

Prawòsławié wëznôwô 59,4% lëdztwa, 7,8% lëdztwa to mùzułmanie.

Ùrbanizacjô

mieskô pòpùlacjô: 75% (w 2018)
wikszé miesczé westrzódczi: Sofia (stolëca) – 1,272,000 mieszkańców (w 2018)

Pòliticzny system

òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô (bùłg. Република България)
pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
stolëca: Sofia
czasowô cona: UTC+2
państwowé swiãto: 3 strëmiannika (Dzéń Wëzwòleniô)
nôrodny himn: „Miła Rodino” (Drogô Tatczëzno)

Wëkònôwczô władza

pezydent Rumen Radew (Румен Радев) (òd 22 stëcznika 2017)
premier Stefan Yanev (Стефан Янев) (òd 12 maja 2021)

Ùstawòdôwczô władza

Władzã ùstawòdôwczą sprôwiô jednojizbòwi parlament – Nôrodné Zéńdzenié (bùłg.Народно събрание), jaczi skłôdô sã z 240 nôleżników wëbiérónëch na sztërëlatną kadencjã.

Bibliografiô

Bùłgariô w „The World Factbook”

Państwa w Eùropie
Albańskô \| Andorra \| Aùstriô \| Belgijskô \| Biôłorus \| Bòsnijô ë Hercegòwina \| Bùlgarskô \| Chòrwackô \| Cyper \| Czeskô Repùblika \| Czôrnogóra \| Dëńskô \| Estóńskô \| Fińskô \| Francëjô \| Greckô \| Irlandëjô \| Islandëjô \| Italskô \| Lëtewskô \| Liechtenstein \| Luksembùrskô \| Łotewskô \| Madżarskô \| Malta \| Miemieckô \| Mòłdawskô \| Mònakò \| Néderlandzkô \| Nordowô Macedoniô \| Norweskô \| Pòlskô \| Pòrtugalskô \| Rumùńskô \| Ruskô \| San Marino \| Serbskô \| Sloweńskô \| Słowackô \| Szpańskô \| Szwajcarskô \| Szwedzkô \| Tëreckô \| Ùkrajina \| Watikan \| Wiôlgô Britanijô
Zanôléżné teritoria: Alandsczé òstrowë \| Farersczé òstrowë \| Gibraltar \| Grenlandzkô \| Guernsey \| Jersey \| Man \| Svalbard
Ògrańczoné ùznanié: Kòsowò \| Pòdniéstrze