Zemia Rodnô
Zemia Rodnô – pòpùlarnô kaszëbskô piesń ò patrioticzny wëmòwie, jaczi aùtorã je Jón Trepczik. Dzél Kaszëbów mô ją za swój nôrodny himn.
Charakteristika
[edicëjô | editëjë zdrój]„Zemia Rodnô” òsta napisónô w 1954 rokù. Pierszi rôz òsta zamieszczónô w 1959, w arkùszu wëdónym przez Karno Sztudérów Kaszëbów „Ormuzd”. Béł to òdbijóny przez kalkã zbiérk, jaczi skłôdôł sã z nótów do czile piesni Trepczika. Pierszô propòzycjô, bë ùznac dokôz „Zemia Rodnô” za kaszëbsczi himn, pòjawiła sã w 1992, w pismionie Tatczëzna.
Piesniô Trepczika je dokazã, w jaczim nalezc mòże wëòbrażenié tatczëznë jakò òpiarti na ùszłoscë deji, chtërna pòwinna wpłënąc na dëchòwą òdrodã kaszëbsczégò nôrodu. Pòdmiot liriczny dokazu je zaùroczony snôżotą kaszëbsczi zemi, deklarëje miłotã do tatczëznë i zobòwiązëje sã ji strzéc a téż dzejac dlô ji dobra, abë dała òna „brzôd swój”[1].
Himn pòkazywô teritorialną wiôlgòsc kaszëbsczégò dominium – òd Gduńska do Roztoczi. Tak wëznaczóné grańce Kaszub są ùgòdné, jistnieją leno w emòcjonalno-miticznym planie. Zaòdrzańskô obéńda stała sã w piesnie Trepczika jednym òd elemeńtów mitotwórczégò procesu. Trepczik przëjimô, że w ùszłoscë jistniała teritorialnô jednota, jaką mòżna nazwac „Wiôldżim Pòmòrzim”, i jednoznacznô pòliticznô doktrina, chtërna prowadzëła do stwòrzeniégò kaszëbsczégò państwa w XIII st. Drëgô sztrófa przedstôwiô swòjistą pòliticzną jednotã strzédnowiecznëch ksążãt Gduńsczégò Pòmòrzégò – Sambòra i Swiãtopôłka. Równoczasno Trepczik przëjimô, że rozbùdzenié kaszëbsczi juwernotë, jaczé stało sã w XX st., na gwës zabrzadëje przënômni kùlturową wòlnotą Kaszëbów[2].
„Zemia Rodnô” òsta òpracowónô na chór przez Zbigniewa Szablewsczégò, na symfòniczną òrkestrã przez Karola Nepelsczégò, a na òrkestrã dãtą – przez Ireneùsza Stromsczégò[3].
Ùżëcé
[edicëjô | editëjë zdrój]„Zemia rodnô” je przédną spiéwą Karna Sztudérów „Pòmòrania” i Radë Kaszëbsczich Chórów. Mòże jã ùczëc m.jin. w Radio Kaszëbë w pôłnié jakno „nôrodny kaszëbsczi himn”[3]. Za nôrodny kaszëbsczi himn – i jeden òd głównëch nôrodnëch symbòlów – mô tã piesń téż stowôra Kaszëbskô Jednota[4].
Jan Trepczik napisôł téż piesniô ò titule „Rodnô zemia”, òd jaczi pòzwã wzął kaszëbsczi program gduńsczi telewizje. Biwô, że karna milą te dwie piesni. Takô sytuacjô przëtrafiła sã w 2004 rokù, òbczas nadaniô miona ks. infùłata Antoniégò Lidczi rondowi w Chwaszczënie[3].
Tekst piesni
[edicëjô | editëjë zdrój]- Zemia Rodnô, pëszny kaszëbsczi kraju,
- Òd Gduńska tu, jaż do Roztoczi bróm!
- Të jes snôżô, jak kwiat rozkwitłi w maju.
- Ce, Tatczëznã, jô lubòtną tu móm.
- Sambòrów miecz i Swiãtopôłka biôtczi
- W spòsobie Ce dlô nas ùchòwałë.
- Twòje jô w przódk bëlné pòcyskóm kwiôtczi.
- Òdrodë cél Kaszëbóm znôw brënie.
- Tu jô dali mdã starżã zemi trzimôł,
- Skądka zôczątk rodnô naj rózga mô.
- Tu mdã dali domôcëznë sã jimôł
- Jaż zajasni i nama brzôd swój dô.
Òbaczë téż
[edicëjô | editëjë zdrój]Przëpisczi
[edicëjô | editëjë zdrój]- ↑ Mariola Pobidyńska, Zemia Rodnô – kaszubski hymn narodowy
- ↑ Daniel Kalinowski, Ziemia ojców. Pomorze Zaodrzańskie w literaturze kaszubskiej, „Porównania" 2013, nr 12, s. 203.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tómk Fópka, Kòmù spiéwómë kaszëbsczé himnë wszëtczé?, „Pomerania” 2014, s.24.
- ↑ Ulotka z kaszubskimi symbolami narodowymi