Józef Tischner

Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.

Tischnerówka

Aùtograf

Józwa Tischner

pseud. Wawrzek Chowaniec, Molinista, Józek Szkolny, Jegomość Józek (ùrodzôł sã 12 strëmienika 1931 w Stôri Sącz,ùmarł 28 czérwica 2000 roku. Pòlsczé Ksądz i filozof.Bënël Òderu Òrła Biôłégo.

Biografijô

Ùrodzôł sã 12 strëmienika 1931 rokù w Stôrim Sączu,dzecynstwò spãdzôł na Pòdhalu w Łopusznej.W 1949 rokù wstąpiôł do Seminrëjô. Òstôł wikarim jewiszowicczi parafiô św.Môrcëna,sztudërowôł na Òddzélu Fakùltet Filzofijô Katoliczé ATK. Henë w 1963 rokù pòd czierënkem Rómka Ingardena òbroniôł dòktórską ròbòta.Òd 1982 rokù béłczilekrotnie dzekónem Òddzélu Filozoficznégò Papiesczi Akademii Telogicznej.Wielorazowò béł prezesã Wiedińsczégò Ùstôwniô Nôuk ò Człowiekù

Pozdzatkowò filozoficznë

W latëch sëtmédzesątëc stôł sã znóny w żëću intelektualnym Pòlsczi. Przëdstowiôł òpis zdroju doswiôdczanié Ja jakò fùndmentu wôrtnotë. Procëstôwôł sã Hùsserlowsczé kòncepcji Ja transcendentalnégò. Zôczôł téż twòrzëc swòjù òrginalnu stegna filozoficznëch ùmëslënków,chtërne doprrowadzałé gò do filozofjiô drame i metrafizyczé dobra.

Tomizm

Pòdôł téż rozeznôwnoce tomizmù.Zarzëcając jima zaklëczczenié sã w jednim nurce. Pôdług Tischnera,filozofijô ni mòże sã zamëkac mùszi bëć samojistnu. Przestrzeżenié przë tim bë nie robic redukcëjiô wiarë do jedni czesto gwës prôwdë filozofii.

Marksizm

Tischner gôdô,że marksizm je w swòji strukturze skòstniałi i jégó mëślenié ò ròbòcé téż lechi. Ròbòta ni mòżé bëc jino brônu pòd ùwagã jakò óbiektwi leno mùszi trôktowac człowieka jakò subiektowi.

Mëslenié filozoficzné

Wëpòwiôdôł swòje pòzdrzatczé w sprawie nôwégò pòrządkù spòłecznégò,politycznégò, przëdë wszëtczim etycznégò. Józwa Tischner chcôł téż szerzëć mësl góralską,wspômògôł rozwicé kùlturë góralsczé. z tégò dzéla mómë kôzania w gwarze ë "Historijô Filozofijô pò góralskù.W 1980 rokù.Zôczął twòrzëć " Etyka Solidarnoscë",je téż ùznôny za ksãdza tégô ruchu.

Òstatné lata

Òstatni lata jégò żëću to bëła chòrowanié. Miôł reka krtani i ni mógł na kùńc ju gôdac. Dlô człowieka ,chtëren całi żëcé miôł pòtrzëba gôdac i z tégò żëł.

Pamiãc ò ks. J.Tischnerzé

Sòm Tischner wiele twòrzôł,pisôł filozoficzné dokôżë. Napisôł wiele ksãżków i artiklôw do czãdników t.j. Tigòdnik Pòwszechny, Céch, itp.Wiele téż napisônó ò Tischnerzé,ùkazôł sã żëcopis ks. J. Tischnera aùtorstwa W. Bònowicza P.T. " Tischner". Òd 2003 rokù działô Fùndacjiô Instytut Mëślé Józwa Tischnera,chtërna mô za cél òchronã swégò swégò dobëtkù patrôna ë kòntiwanié nôjwôżniejszëch jégò mëslé.

Bibliografiô

• Józef Tischner, Myślenie według wartości, Warszawa 2001
• Wojciech Bonowicz, Tischner, Warszawa 20002